zoalsyjpor de
coro-^alrisis is een
Landbouw
Hoeder
Industrie
jaar geleden over circulaire economie
sprak, keken ze me glazig aan. Nu weten
ze waar ik het over heb en zijn al bezig in
die richting, soms in het klein nog, hun
bedrijf te ontwikkelen.'
Het interview met Wijffels vindt plaats in
zijn vakantiewoning te Retranchement,
dicht bij zijn geboortegrond. Waar
zeventig jaar geleden nog de leeuweriken
zongen als hij achterover in het gras lag
en naar de hemel tuurde. Sinds die tijd is
de landbouw sterk gemechaniseerd,
gespecialiseerd en grootschalig gewor
den. Ruilverkavelingen hebben het
landschap uitgekleed. Ook op hun
familiebedrijfwerd een mooie meidoorn
haag gekapt. De naoorlogse gedachte
was: zo goedkoop mogelijk voedsel
produceren en een zo groot mogelijke
export. 'Ik heb daar als voorzitter van de
Rabodirectie volop aan meegewerkt. Daar
geneer ik me niet voor. De maatschappij
vroeg dat. Ik heb altijd met mijn poten in
de modder gestaan. Ik deed dingen waar
ik nu heel anders over denk. Toch zag ik
toen al de risico's van de weg die de
intensieve veehouderij insloeg, de enorme
investeringen waar de boeren voor staan,
de bergen mest waar we geen raad mee
weten. De commissie die mijn naam
droeg, adviseerde in 2001 een hervorming
van de intensieve veehouderij. Meer
ruimte voor de dieren, buiten scharrelen,
minder transporten van levend vee, niet
uitsluitend gericht zijn op een hogere
productie. Maar anno 2020 zijn we geen
stap verder.'
Wijffels ziet in de toekomst een heel andere
rol voor de agrarische sector. De boer als
hoeder van de gezondheid van de aarde. Dat
betekent voor hem de richting inslaan van
de biologische, de natuurinclusieve en de
kringlooplandbouw, waarbij er een balans is
tussen mens en aarde. Dat betekent ook
regionalisering. 'Veevoer importeren uit
Brazilië, hier de varkens voeren, de mest
dumpen, en daarna het vlees naar China
exporteren, dat moeten we niet meer
willen.' Hij denkt wel dat Zeeland als
provincie te klein is voor optimale kringloop
landbouw. 'Ik zie dan eerder de regio
Noordwest-Europa voor me.'
In Zeeland is ook veel petrochemie. Wijffels
pleit voor een omschakeling naar de
Dode wilg Zuidzande. Foto: Loes de Jong
wantij J- augustus 2020
