'Dat de natuur
onze gezondheid
bevordert, wordt
steeds meer
bewezen'
Thijs Kramerlezing 2014
Wat als een samen
leving vervreemd raakt
van de natuur?
Sinds vorig jaar kregen we te
maken met een viruscrisis.
Mensen mochten niet meer
naar theater, concertpodia,
bioscopen, winkels, musea en
restaurants. In het weekend
puilt de natuur nu uit van
mensen die een frisse neus
komen halen. Draagt dat bij
aan het slechten van de
vervreemding tussen mens
en natuur?
Waterdunen in West- Zeeuwsch-Vlaanderen.
De samenleving is in rap tempo aan
het verstedelijken. Dit zorgt voor heel
wat problemen en uitdagingen. Denk
daarbij ook aan klimaatverandering,
vermindering van biodiversiteit en
uitputting van fossiele brandstoffen.
Ook de sterke toename van
welvaartsziekten (zowel lichamelijk als
geestelijk) is een niet te
onderschatten uitdaging. Heeft dit
alles te maken met de verhouding van
de mens tot natuur? Dat vroeg Agnes
van den Berg, omgevingspsycholoog
en hoogleraar natuurbeleving in
Groningen, zich af in de Thijs
Kramerlezing.
Omslag Wantij april 2014.
wantij maart 2021 15
ling is de sterke opkomst van wandel- en
natuurcoaching. Dat de natuur onze
gezondheid bevordert en het een
geschikte omgeving is voor persoonlijke
ontwikkeling wordt in steeds meer studies
bewezen.'
'Voor veel mensen is zo'n bospadwande
ling een openbaring. Ze hebben ontdekt
wat het hen kan brengen. Dat is pure
winst. Voor andere mensen was het
misschien toch anders dan ze zich
voorgesteld hadden. Er stond bijvoorbeeld
een gure wind met striemende regen, ze
kregen modder aan de schoenen of ze
verdwaalden zelfs in het bos. Mensen die
normaal gesproken nooit in de natuur
komen, maken tijdens de crisis kennis met
de positieve maar ook 'negatieve' kanten
van natuurbeleving. Ik maak me wel
zorgen over het gedrag van mensen die
zich de openbare ruimte toe eigenen. Het
is geen goed idee als mensen massaal
barbecueën in het bos of hun hond door
kwetsbare natuurgebieden laten rondren
nen. Maar nog meer regels is misschien
niet de weg. In de omgevingspsychologie
spreekt men van 'de waarde van verleiden'.
In dit geval de bezoekers verleiden om
minder kwetsbare gebieden op te zoeken.'
'Daarvoor is het nodig om buiten de
huidige natuurgebieden veel meer
natuurlijk landschap te ontwikkelen,
waarin mensen kunnen recreëren en naar
hun werk kunnen fietsen. Een mooie
opgave voor de politiek. Kortom: breng
de natuur naar de mensen!'
Guido Krijger is lid
van de Wantijredactie.
coto: Erik Dracht.
