Boreel te
Middelburg
Gemaal Boreel op de dag van
de opening (15 maart 1930)
Modem
Het unanieme besluit resulteerde in de bouw
van een elektrisch gemaal, dat een capaciteit
van ongeveer 400 m3 per minuut moest heb
ben. De beste plaats werd Middelburg ge
acht; dat was het laagste punt van het eiland,
zodat het water in vrij verval - dus zonder
extra kosten - naar het gemaal stroomde. In
die tijd waren stoomgemalen nog gebruike
lijk; in Zeeland waren er negen, verspreid
over Schouwen-Duiveland, Tholen en Zuid-
Beveland. Het polderbestuur koos echter voor
de toen nog zeer moderne elektrische aan
drijving.
In december 1929 gingen de twee pompen
aan het werk. Toen het gemaal helemaal
klaar was, werd het op 15 maart 1930 door
de Commissaris der Koningin officieel ge
opend en in bedrijf gesteld. Toen ook werd
de naam bekend: gemaal Boreel, naar de
door Arend van der Wel, voorlichter
Het besluit werd unaniem genomen en dat
mag - gezien de lange voorgeschiedenis -
buitengewoon opmerkelijk genoemd worden.
De verbetering van de ontwatering van
Walcheren door bemaling was vanaf 1910 al
vaak in de algemene vergadering besproken,
maar altijd was er wel een groep boeren in
het bestuur die tegen stemde. Die lange voor
geschiedenis van het gemaal Boreel, compleet
met een cynisch artikel in de Nieuwe Rotter-
damsche Courant, verzoekschriften en de rol
van de weersomstandigheden, wordt beel
dend besproken door Jan Zwemer in het in
april a.s. te verschijnen boek 'Duizend jaar
Walcheren'. Dat het in 1928 dan toch lukte,
was in hoge mate te danken aan het feit dat
in de zomer van 1927 en de daaropvolgende
winter abnormaal hoge waterstanden op
traden, met veel oogstderving in het laag
gelegen Walcherse middengebied als gevolg.
waterwerker
maart 1996
Het jaar 1996 is door de Rijksdienst voor
Monumentenzorg in het teken van het
'industrieel erfgoed' gezet. Met die term
wordt gedacht aan nuttige, maar tegelijker
tijd in hun soort ook fraaie gebouwen zoals
fabrieken, watertorens en natuurlijk ook
gemalen. Hoewel ze zelden of nooit onder
Monumentenzorg vallen, hebben deze ge
bouwen in ieder geval dit jaar een streepje
voor. Ook waterschap Zeeuwse Eilanden
heeft historische gemalen. De Waterwerker
portretteert in een serie van vier artikelen
evenzovele prachtgemalen. Gemaal Boreel
is de eerste.
Oogstderving
Op 10 maart 1928 nam de algemene vergade
ring van de Polder Walcheren een belangrijk
besluit: er werd twee ton uitgetrokken om
een 'bemalingsinrichting' te stichten.
