water, het zoutgehalte, de windsnelheid - alle maal zaken die invloed hebben op de meetge gevens. Onderhand drinken we snel een kop koffie, want juiste tijd en plaats om daadwer kelijk te gaan peilen zijn bijna bereikt. Stil aan boord Het meten van de diepte gebeurt met een schrijvend echolood! Voor dat doel zit onder de boot de transducer met de apparatuur, die geluidsgolven naar de bodem zendt en na weerkaatsing van de bodem het geluid weer opvangt. De tijd dat het geluid onderweg is, bepaalt de diepte. De echogrammen van de gemeten raaien komen op een rol papier. Bovendien worden de gegevens samen met de plaatsbepalingsgegevens digitaal opgeslagen in Masterchart. Aren: 'Sinds een paar jaar wer ken we met dit nieuwe computerprogramma. De schipper kan hiermee op zijn monitor de ligging van de meetraai en de positie van de boot zien, terwijl mijn beeldscherm het profiel van de bodem weergeeft.' Besloten wordt de moeilijkste raaien, die in het verlengde van de paalhoofden liggen, eerst te doen, nu de kop pen nog net te zien zijn. Anton manoeuvreert het schip in goede positie aan het begin van de meetraai en schakelt de automatische piloot in. Aren zet de peilapparatuur aan: het peilen kan beginnen. Het schip vaart met een behoorlijke vaart recht op de palen af. Op de monitor van de hydrograaf komt het huidige bodemprofiel over dat van vorig jaar te staan. Grote veranderingen zou je dan al kunnen zien. Pal voor de paalhoofden, schakelt de schipper over op handmatige besturing en wendt het schip bliksemsnel. 'Het is de kunst om zo ver mogelijk te komen en toch niet vast te lopen', roept hij, terwijl hij koers zet naar de volgende meetraai. Inmiddels is de wind aangewakkerd tot kracht vijf en gutst het water over het dek. Het schip stampt behoor lijk. Het is stil aan boord: de schipper heeft alle aandacht nodig voor de besturing van het schip, de hydrograaf schakelt de peilappara tuur in en uit en volgt geconcentreerd de gra fieken die het echolood produceert. Opmerkelijke veranderingen in de zeebodem zijn er op het eerste gezicht niet. Raai na raai varen we af. Eten doen we tussen de bedrijven door. 'Torpedonet', roept Aren. Eén woord is genoeg: Anton reageert onmiddellijk en neemt gas terug. Op de kaart staat aangege ven dat in dit ondiepe deel nog overblijfselen uit de Tweede Wereldoorlog op de zeebodem liggen. Vlaggen Tegen vier uur is het weer te slecht geworden en besluiten we te stoppen. We zijn goed opgeschoten. Onder de indruk van de syste matische en accurate manier van werken, vraag ik me af hoe ze het vroeger zonder al die apparatuur klaarspeelden. Anton: 'Vroeger had je ook nog twee man op de wal nodig. Die zetten dan vlaggen op de meetpalen, waar je in rechte lijn op af moest varen. We konden natuurlijk per dag veel minder doen, want te voet verplaatsten ze die vlaggen steeds naar het volgende punt. Moeilijk te zien waren ze ook, wanneer het 's zomers druk op het strand was!' Op de terugweg mag ik even achter het stuurwiel. Geen kunst, het schip vaart zichzelf. Door de harde wind stampt het behoorlijk. Brekende golven stui ven over het dek. Hoewel de schipper ont spannen naast me staat, verliest hij de omge ving geen seconde uit het oog. Schipper en hydrograaf houden van hun werk, hoewel het inspannend en onregelmatig is. Ze vinden het wel eens jammer, dat veel mensen niet weten dat hun werk essentieel is voor de veiligheid van het land. 'We horen wel eens opmerkin gen in de trant van "Mooi baantje, lekker een beetje varen, zou ik ook wel willen...'", zegt Aren. 'Op een mooie zomerdag zijn er zeker zulke momenten, maar meestal is het ervoor zorgen dat je je voorgenomen schema afwerkt - ook als het nat, koud en guur is.' Contact met collega's mist vooral de schipper, die als er niet gevaren kan worden, alleen werkt. Wat er verder met de resultaten gebeurt? Aren: 'Dat is een apart verhaal. In het kort komt het hierop neer, dat op kantoor de getij- dencorrecties worden ingebracht, de valse echo's eruit gehaald worden en een vergelij king plaatsvindt met de schone data van vorig jaar. Dat doet het derde lid van ons team, Sandra Schipper. Zij draagt ook zorg voor het Masterchart-databestand en het Zeekoe-data- bestand. Ik verwerk de gevalideerde data tot grafische gegevens'. Kraakhelder Terwijl we richting sluis Vlissingen varen, meldt Anton ons af bij de kustwacht. Het heeft iets gezelligs, die conversatie op de marifoon tussen de diverse schepen als achter grondgeluid, De loodsboot geeft door waar hij heen gaat. In de haven neemt Aren, die in geval van nood het schip ook naar huis kan varen, even de besturing over en spoelt de schipper het dek van de Meermin schoon, die overigens tot in de machinekamer kraakhelder en glanzend geschilderd is in de huiskleuren. Het is zes uur als we afmeren. Schipper en hydrograaf keren huiswaarts naar Zierikzee met de afspraak morgen het stuk Zeeuws- Vlaamse kust af te maken. Schipper Anton Berrevoets (links) achter zijn instrumentarium. oktober 1997 7 waterwerker

Tijdschriftenbank Zeeland

Scheldestromen/de Waterwerker | 1997 | | pagina 7