hiermee zijn specifieke geur en kleur. Er ont
staat een natuurlijker water. Stikstofverbindin
gen - met name nitraat - worden voor een groot
deel omgezet in luchtstikstof in het wortel-
zonefilter. Fosfaten worden aan de bodem
gebonden door opname in de helofyten. De
verwachting is dat het water, dat het helofyten-
f ilter verlaat, de streefwaarde voor stikstof in
oppervlaktewater benadert. De streefwaarde
die Zeeuwse Eilanden hanteert is vier milligram
stikstof per liter oppervlaktewater. Wat de
waarde werkelijk zal zijn, weten we niet eerder
dan eind 2001, omdat helofyten eerst tot vol
wassen planten moeten uitgroeien om een
goed onderzoeksresultaat te krijgen. Wanneer
het resultaat positief is, is het denkbaar dat er
bij toekomstige uitbreidingen of nieuwbouw
van andere rwzi's ook helofytenfilters worden
aangelegd. Ondanks deze extra zuivering is het
geen drinkwater dat uiteindelijk de
Oosterschelde instroomt. Het is schoon sloot
water. Schoon genoeg om op het oppervlakte
water te worden geloosd, zonder dat dat
kwalijke gevolgen heeft voor natuur en milieu
in en om sloot en plas. Schoon genoeg voor
planten en dieren om gezond in te leven.
Tekening van het helofytenf ilter, dat ten
noorden van de rwzi wordt aangelegd.
ter tegen te gaan. Te veel voedingsstoffen in
het water veroorzaakt een explosie aan algen-
groei. Het zicht zal onderwater verminderen,
waardoor vissen moeilijker hun prooi kunnen
vinden. Grote hoeveelheden algen verhinde
ren zonlicht door te dringen tot een redelijke
diepte, waardoor fotosynthese niet kan plaats
hebben. Er zullen minder soorten waterdieren
en -planten leven in het oppervlaktewater.
Een gegeven dat nog versterkt wordt door het
gebrek aan zuurstof: algen verbruiken veel
zuurstof en laten weinig over voor de rest van
het waterleven. Om dit allemaal te voorko
men, is het van groot belang het gehalte fos
faat en nitraat in het oppervlaktewater te ver
minderen. Daarom neemt het waterschap ook
de moeite dit helofytenfilter aan te leggen.
Maar hoe zorgt een rietveld er nu voor dat er
minder fosfaat en nitraat in het oppervlakte
water terecht komt?
ten in een rietfilter die zorgt voor de grote
efficiëntie van een helofytenfilter. Het riet
neemt ook voedingsstoffen op. Deze worden
verwijderd door het riet eenmaal per jaar te
maaien. Dat gebeurt echter niet met al het
riet; een gedeelte wordt niet gemaaid, zodat
vogels zoals de karekiet daar kunnen broeden.
Uit proefnemingen in Duitsland is gebleken
dat het rietzuiveringssysteem ook 's winters
goed blijft functioneren, als de rietplanten zijn
afgestorven. De bacteriën blijven hun werk
doen, zolang de bodemtemperatuur niet
onder de vijf graden komt. De temperatuur
van de bodem komt zelden onder de vijf gra
den omdat de afgestorven rietplanten een iso
lerende deken vormen op het rietveld.
Bovendien is het afvalwater niet ijskoud wan
neer het de zuivering verlaat en op het riet
veld terechtkomt. Hierdoor is het plantenbed
goed beschermd tegen bevriezing en blijft het
systeem functioneren.
Werking
De werking van het helofytenfilter, met name
het onderdeel wortelzonefilter, berust vooral
op de activiteiten van bacteriën in de bodem.
Rond de rietwortels ontwikkelen zich na korte
tijd grote concentraties bacteriën die de afval
stoffen in het water zeer efficiënt afbreken.
De bacteriegroei rond de wortels wordt bevor
derd door de rietplanten, die als een soort
snorkels zuurstof uit de lucht opnemen en
naar de wortels transporteren. Wat verder van
de wortels af is de bodem zuurstofarm en daar
bevinden zich weer andere bacteriën die geen
zuurstof nodig hebben. Het is juist deze unie
ke combinatie van verschillende bacteriesoor
Streefwaarde
Organische stoffen blijven in het natuurlijke
filter van het vloeiveld achter, net als het nog
aanwezige ammonium. Het effluent verliest
De rwzi Sint Maartensdijk is
vorig jaar volledig gereno
veerd. Als laatste fase van het
project wordt momenteel een
helofytenfilter aangelegd. Het
grondwerk zal eind juli klaar
zijn. Naar verwachting stroomt
in het late najaar het eerste
effluent door het rietfilter.
