Bomvrij beton
in de duinen
Waterschap helpt Stichting Bunkerbehoud een handje
door Arend van der Wel
Een waterkering moet bij storm en ontij het zeewater tegenhouden - niet
meer en niet minder. Zijn er 'toevallig' in die waterkering ongewenste elemen
ten aanwezig, dan moeten die öf verwijderd öf genegeerd worden, want de
waterkering is heilig. Zo ongeveer was heel lang de opvatting. Maar er is in
deze dogmatische opstelling de laatste tijd beweging gekomen. Dijk en duin
als waterkering zijn nog steeds heilig, maar er is inmiddels ruimte voor andere
belangen, zoals die van de Stichting Bunkerbehoud: unieke bunkers in de dui
nen worden opgeknapt en als monumenten toegankelijk gemaakt. En
Zeeuwse Eilanden helpt daarbij een flink handje, als eerste waterschap in
Nederland.
Vorig najaar hebben mensen en materieel van
het waterschap een belangrijke rol gespeeld
bij het uitgraven van twee bunkers uit de
Tweede Wereldoorlog in de duinen van
Zoutelande, ter hoogte van 't Pauwtje. De
Stichting Bunkerbehoud had vergunning voor
dit uitgraven bij het waterschap gevraagd en
gekregen. Omdat zoiets nauw luistert - de
waterkering en de natuur mogen uiteraard
niet lijden onder een dergelijke ingreep -
kwam bij de afdeling Beheer Onderhoud
Waterkeringen al gauw het idee naar boven
dit werk zelf te doen. Stichting blij én water
schap blij, want zo kon het precies naar de
eisen van het waterschap gebeuren.
Bovendien is het ook de taak van het water
schap ervoor te zorgen dat de duinen, dus ook
deze betonnen intermezzo's, er verzorgd bij
liggen; bij beide bunkers was sprake van drei
gende verpaupering door afvaldumpingen.
Symbool
De twee bunkers zijn vakkundig uitgegraven
en een tegelpad en een trap maken de bun
kers nu toegankelijk voor publiek. Dat publiek
is daar binnenkort welkom om het verhaal van
juni 2001
oorlog en bevrijding - uiteraard toegesneden
op Walcheren - te beleven. In december vorig
jaar ontving dijkgraaf Gosselaar het eerste
exemplaar van het standaardwerk
'Atlantikwall in Zeeland en Vlaanderen'. Bij
die gelegenheid onderstreepte Gosselaar de
verandering in het waterschapsdenken: een
bunker in de duinen is niet langer een lelijke
sta-in-de-weg, maar het symbool van een
maatschappelijk verlangen naar het vasthou
den van vrede. Het waterschapsbelang hoeft
in dit geval niet tegenstrijdig te zijn met maat
schappelijk belang. 'De brede kijk' noemen
waterschappers dat graag.
Steun in natura
Ruud Murk is voorzitter van de Stichting
Bunkerbehoud, die nu het beheer van beide
bunkers van het waterschap heeft overgeno
men. Het eigendom blijft overigens bij het
waterschap. Murk loochenstraft het geijkte
beeld van een voorzitter door in overall ter
plekke het verhaal van de bunkers te vertellen;
direct daarna popelt hij om de kwast weer ter
hand te nemen. 'We zijn ontzettend blij met
de inzet van het waterschap. Natuurlijk van-
9
wege het verlenen van de vergunning, maar
vooral toch ook vanwege de sponsoring-in-
natura door de bunkers uit te graven. Zonder
het waterschapsmaterieel zou dat een vreselijk
dure en tijdrovende klus zijn geworden. Het
liep ook heel soepel; de waterschappers von
den het volgens mij heel leuk om te doen en
we hebben graag gebruik gemaakt van hun
inzet en goede, praktische ideeën die tijdens
het werk ontstonden. En het ziet er prachtig
uit: een uitstekende toegankelijkheid, de
afrastering is hier en daar verplaatst en op
sommige plaatsen is ook weer helm geplant.
Het oogt gewoon geweldig!'
Interieur van de observa
tiebunker. Hie/blijft
i.
alles in de oude'staat.
Tegen de muur staat 'si
een onderdeel van de
koepel, die wel wordt
opgeknapt zodat
bezoekers een idee
kunnen krijgen hoe
het observeren in zijn
werk ging.
