Een cultuur
zonder muur
Waterschap kiest voor open indeling van het nieuwe kantoor
door René van Broekhoven
Niemand zit op zijn plek, vaste plaatsen zijn er niet. Medewerkers leiden een
zwervend bestaan en ploffen neer in een oorstoel of zwerfkei om wat te over
leggen. Een beschrijving van de nieuwe inrichting van het waterschap? Nee,
deze vergaande vorm van openheid zullen we zeker niet terugvinden in het
nieuwe kantoor aan het kanaal. Deze vorm van openheid en vrijheid laten we
maar aan trendsetters over zoals Interpolis in hun kantoor in Tilburg.
Het waterschap maakt desondanks toch een
hele sprong. Het traditionele cellenkantoor
(allemaal verschillende kamertjes) wordt los
gelaten om over te stappen op een halfopen
variant. Wel open dus, maar niet té. Er bestaat
dan ook nogal wat twijfel bij de medewerkers
of die verandering van gesloten naar meer
open niet de nodige nadelen met zich mee
brengt. Aparte kamertjes zijn er straks bijna
niet meer, tenzij je een functie hebt die dat
echt vraagt. Dit geldt bijvoorbeeld voor func
ties waarin je regelmatig vertrouwelijke
gesprekken voert, zoals de medewerker die
bedrijfsmaatschappelijk werk in het takenpak
ket heeft. Desondanks zijn minder privacy en
meer geluidsoverlast veelgehoorde zorgen.
Veel zorgen kunnen weggenomen worden
door feiten van onderzoeken en kennis van
adviseurs, maar het is toch verstandig om nog
eens terug te kijken naar een proces dat uit
eindelijk heeft geleid tot de keuze voor een
halfopen variant. Aan Joan de Visser, secreta
ris-directeur, de vraag hoe het management
team tot deze variant is gekomen. 'Laat ik
voorop stellen, dat er in ieder geval meer ach
ter zit dan alleen praktische overwegingen.
Het is een bijzonder gebouw dat zijn karakter
zeker zou verliezen met de traditionele cellen,
maar daar gaat het niet hoofdzakelijk om. We
zijn al een tijd bezig om te proberen een cul
tuurverandering door te voeren. In een grote
organisatie zoals het waterschap treedt verzui
ling snel op. ledereen voelt zich verbonden
met zijn of haar sector en afdeling. Ondanks
dat daar positieve punten in zitten is het over
duidelijke nadeel, dat men minder betrokken
raakt bij de organisatie als geheel en dat wil
len we zeker niet hebben. Een cellenkantoor
werkt verzuiling alleen nog maar meer in de
hand. Vandaar dat we dit concept hebben los
gelaten.'
Goede mix
Tot nu toe is er veel gesproken over de nieuwe
inrichting van het waterschapskantoor, maar
voordat binnenhuisarchitect Nino Graziosi met
zijn eerste schetsen kwam, werd er vooral een
beroep gedaan op het voorstellingsvermogen
van de medewerker. Verandering kan weer
stand oproepen en bij zo'n onderwerp schie
ten de beelden van Amerikaanse films met
knappe acteurs achter lelijke bureaus in een
open kantoorvlakte door je hoofd. Collega's
die schreeuwend bellen, het ritselen van
papier tussen de grijze schotjes en continu
mensen die achter je rug staan of lopen om
hun moeilijk te vinden bureau te bereiken.
Ook Joan de Visser had in eerste instantie zijn
twijfels bij een open inrichting van een kan
toor. 'Voor een groot gedeelte is het koudwa
tervrees. Ook ik had mijn twijfels over kan
toortuinen. Ondanks dat we niet kiezen voor
een kantoortuin ben ik door zelf op verschil
lende plekken te gaan kijken helemaal om
gegaan. Het lijkt makkelijk praten, omdat ik
toch een eigen kantoor heb, maar ik zou er
helemaal geen moeite mee hebben om in een
open ruimte te werken.' Voor architect Taco
Tuinhof en binnenhuisarchitect Nino Graziosi,
de mannen die elk individueel voorstellings
vermogen kunnen omtoveren tot realiteit, ligt
er dan ook een belangrijke opdracht. De
eerste impressies die eind vorig jaar gepresen
teerd werden, riepen veel positieve, maar ook
negatieve reacties op. Logisch, want we kun
nen niet allemaal dezelfde smaak en voorkeu
ren hebben. Desondanks waren er nog opmer
kingen over het open karakter van de impres
sies. Voor een deel is dit bewust gedaan om de
medewerkers te confronteren met een om
schakeling van cellen naar een combinatiekan
toor. De impressies lieten dan ook nog niet
alles zien zoals de afscheidingsmogelijkheden
tussen afdelingen en voorbeelden van mede
werkers die in een opstelling zitten zoals het
werkelijk wordt. In werkelijkheid staan er
straks kasten, wandjes en glazen cellen als con
centratiewerkplekken en vergaderruimtes. Er
waterwerker
6
maart 2003