Schaapjes tellen Zeeland: verre einders, klotsend water tegen groene dijken en daar dan nog wat schapen op. De doorsnee toerist wordt lyrisch bij het zien van dit pittoreske tafereel. Hoe weer wol op het hellende gras, hoe liever. Maar overdaad schaadt, ook in dit geval. Waarom een wakker waterschap schaapjes telt. De zeedijken van Zeeuwse Eilanden die met gras zijn bekleed zijn zo goed als allemaal - vijfhonderd hectare - verpacht. Dan spreken we globaal gezien over alle dijken langs Ooster en Westerschelde. De pachters gebruiken het grasland om hooi te produceren of om er hun schapen te laten grazen. De verhouding hooi- beheer en weidebeheer is ongeveer fiftyfifty. De meeste schapen in Zeeland zijn van het ras Texelaar, met als goede tweede de Swifter, een kruising tussen de Texelaar en het Vlaamse schaap. De Swifter is omstreeks 1960 in de Noordoostpolder (Swifterbant) ontwikkeld. Gouden pootjes Al een aantal jaren geldt dat Zeeuwse Eilanden regels stelt aan de hoeveelheid, maar ook aan het soort beest op de zeedijken van het waterschap. Paarden en koeien zijn taboe, schapen zijn toegestaan, mits niet meer dan vijftien schapen per hectare en mits ze niet het hele buitenseizoen op dezelfde plek staan, ofwel: ze moeten regelmatig 'verweiden'. En 's winters lopen er als regel helemaal geen schapen op de dijk. Ook aan het bijmesten van het gras zijn regels gebonden: jaarlijks niet meer dan tachtig kilo stikstof per hectare. Dat is nodig want teveel kunstmest levert minder grassoorten op en juist diversiteit maakt een grasmat stevig. Schapen hebben 'gouden pootjes', zegt men in Zeeland: ze trappen de klei goed aan en bovendien hoeft er niet gemaaid te worden, want dat doen de schapen er gratis bij. Maar teveel van het goede leidt, zoals zo vaak, tot minder fijne gevolgen: kale plekken en te kort gras. Bijvoeren met bijvoorbeeld appels of uien mag ook niet meer, omdat dat voer vaak blijft lig gen en bij wijze van spreken dan de dijk inrot. Beesten op de dijk - het is een onderwerp van alle tijden. Zo werd in 1756 het nieuwe dijk recht op Schouwen vastgesteld: 'dat niemants paarden, koebeesten ofte schapen zullen mogen loopen op de dycken...' Zo streng hoeft nu niet meer; tegenwoordig kan een wakker waterschap volstaan met schaapjes tellen... Motiveren De maatregelen stoelen op de eigen ervarin gen, maar ook op de resultaten van een wetenschappelijk onderzoek, uitgaande van de Universiteit van Wageningen. Halverwege de jaren negentig van de vorige eeuw promo veerde de Wageningse wetenschapper Sprangers op dit onderwerp. Zijn onderzoek in den lande en de conclusies daaruit kwamen voor een groot deel overeen met de bevindin gen van Zeeuwse Eilanden. Daarom werd

Tijdschriftenbank Zeeland

Scheldestromen/de Waterwerker | 2003 | | pagina 14