onder 8 verbouwing van Thools gemaal Het zijn gebouwen met binnenin alleen enorme pompen en installaties: polder gemalen. Voor een leek misschien niet zo interessant, maar gemaal Drie Grote Polders op Tholen is alleen al een plaatje op zich. We praten over de verbouwing met Peter Janse van de afdeling die de gemalen beheert. "In geval van storing krijgt de medewerker een code door via sm É-F- handen Gemaal Drie Grote Polders wordt verbouwd. Het ziet eruit als een monumentaal huis. Wat kun je daaraan verbouwen? "Als je wilt alles. En voor dit specifieke project wordt ook bijna alles verbouwd. De gehele installatie; de kleine dieselmotor, pomp, vacuüminstallatie en elektronische installatie is vervangen. Verder heeft het een nieuw dak en nieuwe binnenmuren gekregen. De buitenkant wordt volledig gerestaureerd. Als de verbouwing helemaal afgerond is, kan het geheel zelfstandig draaien. Een bedieningsmedewerker, die in een ver verleden tegenover het gemaal in een diensthuis woonde, heeft er bijna geen omkijken meer naar. Voorheen moest deze tijdens het draaien van de dieselmotor in de buurt blijven. Wel zijn het natuurlijk technische installaties die in storing kunnen raken. In dat geval krijgt de waterschapsmedewerker per sms een code door zodat hij direct actie kan ondernemen." Waarom wordt het gemaal verbouwd? "De verbouwing is nodig om klaar te zijn voor de toekomstige gevolgen van de klimaatverandering. Het gaat steeds vaker en steeds meer regenen. Die hoeveelheden water moet het waterschap tijdelijk kunnen vasthouden, bergen en weer afvoeren. Voor een gemaal betekent dit dat de afvoercapaciteit op peil moet zijn. Nu is de capaciteit van het gemaal nog te klein om ook in de toekomst voldoende water af te kunnen voeren." Gemaal Drie Grote Polders is een zogenaamd hulpgemaal. Is dat hetzelfde als een hulpsint, die wordt ingezet als de andere niet werkt? "Nee, je moet het meer zien als een noodgemaal. Als er echt veel water afgevoerd moet worden en gemaal De Eendracht in Tholen het niet meer aan kan, dan wordt dit gemaal bijgezet. Na de verbouwing is het geen hulpgemaal meer maar een volwaardig elek trisch gemaal dat meer water per uur kan afvoeren." Aan hoeveel water per uur moeten we dan denken? "Drie Grote Polders kan dan 135 m3 per minuut afvoeren in plaats van 90 m3 per minuut. Als je weet dat een kuub 1.000 liter is, dan betekent dat 13.500 emmers per minuut. Dat zijn zo'n 810.000 emmers per uur oftewel 1,5 meter water op een voetbalveld." Het gemaal stamt uit 1900, waarom willen jullie dit in deze staat behouden? "Ondanks dat het een schitterend gemaal is, gelegen op een zeer landelijk plekje, is het geen monument. Het was dus ook een optie om het gemaal af te breken en een nieuw standaardgemaal te bouwen. Echter, het huidige 'behouden' en grondig renoveren, was toch het voordeligst. Gezien het bouwjaar van het gemaal en de locatie is ook gekozen om zoveel mogelijk de authentieke uitstraling te behouden." Tot slot: er wordt wel eens gezegd dat het regelen van het waterpeil eigenlijk alleen nut tig is voor agrariërs. Wat vind jij? "In eerste instantie zou je dat ook denken. Echter, heel veel sloten lopen ook in de bebouwde kom of aan de rand ervan. Bovendien wordt er steeds meer water 'afgekoppeld'. Dit betekent regenwater naar de sloten leiden in plaats van naar het gemeentelijk riool. Hierdoor krijgen de poldergemalen veel meer raakvlak met de burger dan alleen met agrariërs en natuur."

Tijdschriftenbank Zeeland

Scheldestromen/de Waterwerker | 2005 | | pagina 8