onder
8
verbouwing van Thools gemaal
Het zijn gebouwen met binnenin alleen
enorme pompen en installaties: polder
gemalen. Voor een leek misschien niet zo
interessant, maar gemaal Drie Grote
Polders op Tholen is alleen al een plaatje
op zich. We praten over de verbouwing
met Peter Janse van de afdeling die de
gemalen beheert.
"In geval van storing krijgt de
medewerker een code door via sm
É-F-
handen
Gemaal Drie Grote Polders wordt verbouwd.
Het ziet eruit als een monumentaal huis. Wat
kun je daaraan verbouwen?
"Als je wilt alles. En voor dit specifieke project wordt
ook bijna alles verbouwd. De gehele installatie; de
kleine dieselmotor, pomp, vacuüminstallatie en
elektronische installatie is vervangen. Verder heeft
het een nieuw dak en nieuwe binnenmuren gekregen.
De buitenkant wordt volledig gerestaureerd. Als de
verbouwing helemaal afgerond is, kan het geheel
zelfstandig draaien. Een bedieningsmedewerker, die
in een ver verleden tegenover het gemaal in een
diensthuis woonde, heeft er bijna geen omkijken meer
naar. Voorheen moest deze tijdens het draaien van de
dieselmotor in de buurt blijven. Wel zijn het natuurlijk
technische installaties die in storing kunnen raken. In
dat geval krijgt de waterschapsmedewerker per sms
een code door zodat hij direct actie kan ondernemen."
Waarom wordt het gemaal verbouwd?
"De verbouwing is nodig om klaar te zijn voor de
toekomstige gevolgen van de klimaatverandering.
Het gaat steeds vaker en steeds meer regenen. Die
hoeveelheden water moet het waterschap tijdelijk
kunnen vasthouden, bergen en weer afvoeren. Voor
een gemaal betekent dit dat de afvoercapaciteit op
peil moet zijn. Nu is de capaciteit van het gemaal nog
te klein om ook in de toekomst voldoende water af
te kunnen voeren."
Gemaal Drie Grote Polders is een zogenaamd
hulpgemaal. Is dat hetzelfde als een hulpsint,
die wordt ingezet als de andere niet werkt?
"Nee, je moet het meer zien als een noodgemaal. Als
er echt veel water afgevoerd moet worden en gemaal
De Eendracht in Tholen het niet meer aan kan, dan
wordt dit gemaal bijgezet. Na de verbouwing is het
geen hulpgemaal meer maar een volwaardig elek
trisch gemaal dat meer water per uur kan afvoeren."
Aan hoeveel water per uur moeten we dan
denken?
"Drie Grote Polders kan dan 135 m3 per minuut
afvoeren in plaats van 90 m3 per minuut. Als je weet
dat een kuub 1.000 liter is, dan betekent dat 13.500
emmers per minuut. Dat zijn zo'n 810.000 emmers per
uur oftewel 1,5 meter water op een voetbalveld."
Het gemaal stamt uit 1900, waarom willen
jullie dit in deze staat behouden?
"Ondanks dat het een schitterend gemaal is, gelegen
op een zeer landelijk plekje, is het geen monument.
Het was dus ook een optie om het gemaal af te breken
en een nieuw standaardgemaal te bouwen. Echter,
het huidige 'behouden' en grondig renoveren, was
toch het voordeligst. Gezien het bouwjaar van het
gemaal en de locatie is ook gekozen om zoveel
mogelijk de authentieke uitstraling te behouden."
Tot slot: er wordt wel eens gezegd dat het
regelen van het waterpeil eigenlijk alleen nut
tig is voor agrariërs. Wat vind jij?
"In eerste instantie zou je dat ook denken. Echter,
heel veel sloten lopen ook in de bebouwde kom of
aan de rand ervan. Bovendien wordt er steeds meer
water 'afgekoppeld'. Dit betekent regenwater naar
de sloten leiden in plaats van naar het gemeentelijk
riool. Hierdoor krijgen de poldergemalen veel meer
raakvlak met de burger dan alleen met agrariërs en
natuur."