1
V
y /vv
Het Zeeuws knopje. Welk Zeeuws meisje is er niet groot mee
geworden? Het eerste ringetje met als pronkstuk een Zeeuws
knopje of in beide oren die zo herkenbare bloemetjesvorm... Een
symbool van alle tijden. Nu ook in een modern jasje.
Was het knopje vroeger een symbool van de
Zeeuwse klederdracht, tegenwoordig komen
we prachtige, moderne uitingen tegen. Zo
ook in galerie het moment in Zierikzee, waar
Marielle Overdulve het Zeeuws knopje in
een jasje van deze tijd giet: "Ik combineer
de ingenieuze vorm van het Zeeuws knopje
met iets straks. Het resultaat is een modern,
stoer sieraad met oog voor de eeuwenlange
tradities van de klederdracht. Als sinds
1700 schittert het knopje. Aanvankelijk
was het trouwens niet eens iets speciaal
Zeeuws. Ook in Amsterdam zag je ze en ook
buiten Nederland kwam je het motief van
de knopjes tegen. In Zeeland is het sieraad
door de klederdracht altijd actueel gebleven
en eigenlijk nooit meer uit het straatbeeld
verdwenen."
Hoe pompeuzer hoe beter
Marielle is er zeker van dat elke Zeeuw
het knopje kent. Maar of iedereen weet
hoe bijzonder het is opgebouwd? Aan de
hand van een foto van kunstenares Silvia
Wennekes (zie pagina 22, red.) legt ze uit hoe
een knopje gemaakt wordt: "Eerst wordt de
achterkant gemaakt, een kunstwerkje op
zich. Sommige mensen vinden de achterzijde
zelfs zo mooi, dat ze het knopje andersom
dragen, aan een ketting bijvoorbeeld.
Vervolgens komt er een tussenlaag, gevolgd
door de karakteristieke spinnetjes, met in
het hart een grotere dop. En dat alles liefst
zo pompeus mogelijk. Maar, wel zo hol als
maar kan. Het geheel heet een (Zeeuws)
knopje of knoopje."
Edelmetaal zoals zilver en goud was vroeger,
en nu trouwens nog, erg duur. In die tijd
was arbeid nog geen kostbare factor dus
mocht het sieraad best bewerkelijk zijn.
In de tweede helft van de 19e eeuw waren
er te weinig goudsmeden in Zeeland om
aan de vraag te voldoen. Daarom werden
veel Zeeuwse sieraden in Schoonhoven
en Dordrecht gemaakt. De knopjes die
Marielle voor haar sieraden gebruikt, komen
ook uit Schoonhoven. Het is voor haar te
arbeidsintensief, en daardoor voor de klant
te duur, om ze zelf te maken.
Gat in de markt
Vijfjaar wonen Marielle en haar man Theo
Metaal inmiddels in Zierikzee, na vele jaren
in IJsselstein te hebben gewoond. In de
Poststraat is sinds vier jaar hun galerie
te vinden. Haar achternaam 'Overdulve'
verraadt een Zeeuwse achtergrond: "Mijn
voorvaderen komen uit de buurt van Axel.
Sinds ik hier woon, ben ik maar wat trots op
deze oer-Zeeuwse naam. Toen we hier een
jaar woonden, overleed de moeder van mijn
man. Ze was geboren in Oud-Beijerland en
was weg van Zeeland. Ze had dan ook een
paar Zeeuwse sieraden. De zussen van m'n
man vonden dat die sieraden in Zeeland het
best op z'n plaats waren en zo kwamen ze bij
ons terecht. Een kettinkje, oorknopjes, een
armbandje... Natuurlijk had ik de Zeeuwse
knopjes tijdens mijn opleiding edelsmeden
van dichtbij gezien, maar nu ontdekte ik
ze opnieuw en trof hun schoonheid me.
Eigenlijk ben ik er min of meer toevallig
mee begonnen. Na veel smeden, ontstond
-
20
door Sandra Minneboo
