De werkplaats van de smid
staat er verlaten bij. Waar eens
de typische geur van gebrande
hoeven en bijbehorende rook
overheerste, is de travalje vandaag
de dag gebrandmerkt tot cultureel
erfgoed. Stichting Vrienden van de
Travalje ijvert voor het behoud van
de veertig Zeeuwse travaljes. Hier
in Oudelande is dat goed gelukt.
Dankzij de gemeente Borsele zijn
de travaljes van Kwadendamme,
's-Heer Abtskerke, Heinkenzand en
Oudelande in 2007 tot in de puntjes
gerestaureerd.
Het woord travalje komt van
het Franse woord 'travailler':
werken. Het Franse leger had
een mobiele travalje bij zich om
onderweg de paarden te kunnen
beslaan. In Nederland waren de
boerenwerkpaarden de vaste klanten
van de hoefsmid. De smid kon met
de travalje de hoeven bekappen of
beslaan zonder het risico een trap
te krijgen. Bovendien was het niet
te doen om het volle gewicht van
zo'n paard te dragen. Door de komst
van tractoren, nam het werk van de
hoefsmid af en begon de leegstand
van de travaljes.
Het zijn kleine monumenten die de
plaats van smederijen van weleer tonen:
travaljes. In heel Nederland staan er
nog slechts zestig van deze hoefstallen;
veertig daarvan vinden we in Zeeland.
23
door Linda van Dijke
