maan
SPRINGTIJ
maan
DOODTIJ
SPRINGTIJ
DOODTIJ
overgestelde van springtij. Doodtij
ontstaat omdat de getijdenwerking
van de zon en de maan elkaar
tegenwerken. Dit is het geval als de
zon en de maan ongeveer loodrecht
ten opzichte van elkaar staan.
Volle en nieuwe maan
De maan draait in een elliptische
(langwerpig ronde) baan rond de
aarde. De afstand tussen de aarde
en de maan varieert dus. Gemiddeld
is het 384.450 kilometer. Volle maan
komt één keer in de 29,5 dagen voor
en komt omdat de maan precies
tussen de aarde en de zon in staat.
Springtij komt voor als het volle- of
nieuwe maan is. Bij het eerste en
laatste kwartier van de maan, als de
maan 7 en 21 dagen oud is, is het
doodtij. Ongewoon hoge vloeden ko
men voor als de zon en de maan op
een bijzondere plaats staan ten op
zichte van de aarde. Bijvoorbeeld als
de baan van de aarde op het punt
komt dat het dichtst bij de zon ligt
en de baan van de maan het dichtst
bij de aarde ligt. Maar dit is extreem
zeldzaam: de afgelopen 2000 jaar
was dat alleen in 1340, 1433, 1526
en 1619.
Invloed op ons werk
Eb en vloed hebben invloed op het
waterschapswerk. Het waterschap
gebruikt de zogenoemde getijden
boekjes met de dagelijkse overzich
ten van de tijdstippen waarop het
hoog- en laagwater is. Bij kustver-
sterkingswerkzaamheden kan vaak
alleen bij laag water gewerkt wor
den. Soms wordt het werk vertraagd
door harde wind vanaf zee, waar
door er bij laagwater toch verhoogde
waterstanden zijn. Dijkinspecties
worden altijd gepland bij laagwater,
zodat eventuele zwakke plekken die
normaal onder water blijven, zicht
baar zijn. Vooral bij springtij ge
beurt dit, omdat het water dan extra
laag staat.
De werking van het getij is er altijd
al geweest. Het onderhouden van
onze dijken is al eeuwen water
schapswerk. Weliswaar wordt er
met steeds modernere methoden
gewerkt, de relatie met de krach
ten van de natuur zal nooit veran
deren.
22
HHHI
Natuurgebied de Prunje is rond
1998 ontwikkeld en onderdeel van
het grote natuurplan Tureluur op
Schouwen-Duiveland. Plan Tureluur
beslaat in totaal 4.400 hectare. In de
Prunje staan drie windmolens van
ongeveer zes meter hoog. De wind
molens zijn gebouwd rond het jaar
2000 en staan in een gebied waar
het vrijwel altijd waait. De molens
zijn eenvoudig in gebruik en vra
gen weinig onderhoud. Vroeger zag
je deze soort windmolens op veel
plaatsen maar door de komst van
de elektrische gemalen zijn veel van
deze windmolens verdwenen. Uit
nostalgische- en kostenoverwegingen
staan ze nog wel in de Prunje. De
molens staan op de laagste punten
in het gebied en pompen het water
naar de hoger gelegen gebieden om
te voorkomen dat deze delen in het
natuurgebied verdrogen.
Op de achtergrond staat de nog
steeds werkende korenmolen 'De
Zwaan' uit 1886. Zowel de wind
molen als de korenmolen worden
aangedreven door wat de natuur ons
te bieden heeft: wind. En dat hebben
we hier in Zeeland meer dan vol
doende.
In de oudste polder van Schouwen-
Duiveland, tussen Moriaanshoofd en
Serooskerke, ligt natuurgebied de Prunje.
In dit natuurgebied van ruim 300 hectare
staan drie windmolens, bedoeld als opmaling
van het water.
23
(NIEUWE MAAN)
(EERSTE KWARTIER)
(VOLLE MAAN)
(LAATSTE KWARTIER)
door Chantal de Putter
molens
