J Ir
"Gaat het zo mee?" Bij het
afrekenen in winkels krijgen we
steeds minder vaak een tasje.
Veel van het plastic dat wereldwijd
gebruikt wordt, komt uiteindelijk
in zee terecht. Eind jaren '90
ontdekte kapitein Charles Moore
een gebied waar plastic afval zich
verzamelt. Hij noemde het de
'plastic soup'.
Noordelijke
Pacifische
Oceaan
Antarctische Golfstroom
Zuidelijke
Pacifische
Oceaan
Noordelijke
Atlantische
Oceaan
Zuidelijke
Atlantische
Oceaan
Er zijn vijf grote ronddraaiende
zeestromingen, gyres genoemd. Over
de grootte van de North Pacific Gyre
doen verschillende versies de ronde.
Van 34 keer Nederland, of Frankrijk
en Spanje samen tot twee keer de
Amerikaanse staat Texas. Wat wel
zeker is dat het een soort reusach
tige draaikolken zijn waarin het
drijfvuil langzaam naar het midden
wordt gezogen.
Geen tapijt van plastic
Volgens de Plastic Soup Foundation
moet de plastic soep niet gezien
worden als een drijvend eiland of ta
pijten van plastic. 'Er is geen sprake
van een zichtbare drijvende massa
van plastic afval. Ook is het een
mythe dat het uit de ruimte te zien
zou zijn. Dergelijke misverstanden
leiden een hardnekkig bestaan. Het
gaat om een verhoogde concentratie
van plastic dat voor een deel uit zeer
kleine stukjes bestaat.'
Linke soep
"Het zou wel eens zo kunnen zijn
dat juist die fijne deeltjes een groter
probleem zijn dan grove stukken
plastic", aldus beleidsmedewerker
Jos Goossen van het waterschap.
We spreken van microplastics als
de diameter kleiner is dan vijf milli
meter. Plastic afval op zee kan zor
gen voor verstikking van zeedieren
en vogels, maar ook omdat men het
zeer fijne plastic aanziet voor eten.
Goossen: "Als zo'n klein deeltje in
het water zweeft, weet een vis of
vogel niet of het plankton of plastic
is, en eet het microplastic dus op."
Waar komt het vandaan?
Goossen: "Het meeste plastic dat
in zee belandt is afkomstig van het
land. Onder invloed van uv-licht,
stromingen en weersinvloeden
breekt (zwerf)plastic af en wordt
het microplastic. Maar microplas
tic komt ook voor in cosmetica-
producten zoals tandpasta, scrub
en douchegel. Deze bolletjes spoelen
via het doucheputje weg maar een
deel van die hele fijne plastic deeltjes
fietst door de rioolwaterzuivering
heen." Cosmeticafabrikant Unilever
verklaart dat zij in Nederland sinds
half 2013 geen zogenaamde micro
beads meer gebruiken. Unilever:
"Voor Unilever wereldwijd geldt dit
commitment voor 2015."
En in de sloot?
Scheldestromen mag dan ver van
de plastic soep in de zoute oceanen
verwijderd zijn, over hoe het zit met
plastics in rivieren en andere bin
nenwateren is nog veel onduidelijk.
Jos Goossen: "Daarom werken we
mee aan een grootschalig onder
zoek van de Universiteit Wageningen
naar (micro)plastics in zoet water.
We willen weten wat er in het water
zit als het de zuivering binnenkomt
en hoe het zit als het de zuivering
verlaat." Waternet in Amsterdam
deed er eveneens onderzoek naar
en komt met de voorlopige conclu
sie dat 90% van het plastic uit het
rioolwater gezuiverd wordt. Goossen:
"In Nederland wordt het restproduct
van zuiveringen verbrand. Maar in
andere Europese landen wordt dit
slib nog gebruikt als meststof voor
de landbouw. Zo kan de microplastic
alsnog in de zee terechtkomen."
Hoe je het wendt of keert: plastic
hoort niet in het milieu thuis. Het
voorkomen van zwerfvuil is iets waar
iedereen aan kan meewerken.
13
door Linda van Dijke
Warme stroom
Koude stroom
Linke
Scheldestromen zomer 2014
Gyres
Oceanen zijn continu in beweging
door wind en het ronddraaien van
de aarde. Er zijn vijf grote roterende
zeestromingen, die gyres worden
genoemd. Het zijn grote draaikolken
waarin drijfvuil langzaam naar
het midden wordt gezogen. In het
midden van de gyres is het veelal
windstil.
Bron: www.plasticsoupfoundation.nl
Scheldestromen zomer 2014
