op de
Het is een mooi Zeeuws plaatje.
Zeedijken met grazende schapen.
Het lijkt heel gewoon, misschien
zie je het niet eens meer. Voor
toeristen geven de schapen een
stukje extra belevingswaarde. Maar
deze natuurlijke maaiers zorgen ook
voor een sterkere grasmat!
De meeste schapen op de dijken zijn
van pachters. Boeren die dijkvakken
van het waterschap huren en
gebruiken voor hooiwinning of
om schapen op te laten grazen.
Zwaardere dieren dan schapen
mogen niet, omdat die de grasmat
beschadigen waardoor de sterkte
van de dijk in gevaar komt.
Op proef in dienst
Vorig jaar besloot het waterschap
om als proef twee extra dijkvakken
aan te wijzen om te laten begrazen
met schapen in afgezette percelen.
In het verleden waren er al positieve
ervaringen opgedaan met het
inzetten van schapen op bepaalde
dijkvakken. Het ging om een gedeelte
van de zeedijk bij Zoutelande en
om de dijk tussen Nieuwvliet en
Breskens. De schapen zijn een
soort natuurlijke grasmaaiers. Kort
gras is nodig, want als het te lang
wordt slaat het neer, waardoor het
onderliggende gras afsterft en er
kale plekken ontstaan. Als er bij
storm en hoogwater golven op de
dijk slaan, spoelt de onderliggende
kleibekleding weg.
Tussen twee hoeven
Schapen op de dijk zorgen op termijn
voor een sterkere grasmat. Door
meer diversiteit van grassen en
kruiden wordt de bedekkingsgraad
van de zeedijk verbeterd. De grasmat
wordt steviger en dat geeft meer
veiligheid tegen overstromingen.
Daarnaast zorgt beweiding voor
versterking van natuurwaarden. De
schapen zorgen voor verspreiding
van zaden, omdat ze op verschillende
plekken grazen. Zaden blijven
vastzitten tussen de hoeven en
de vacht en worden op die manier
verspreid. Behalve zaden verspreiden
ze ook larven en eitjes van insecten.
Flora en fauna raken over een
groter gebied verspreid, waardoor
de biodiversiteit in Zeeland wordt
versterkt.
Kieskeurige grazers
De schapen eten het gras selectief
weg, waar kruidenplanten
van profiteren. Het resultaat
is een grasmat waar diverse
plantensoorten tot hun recht komen.
De zeedijken werden in de proef het
afgelopen jaar twee keer begraasd.
De graasbeurten duurden enkele
dagen. De graaslocaties werden
afgezet met flexinetten. Het hele
dijkvak werd in kleinere vakken
opgedeeld. Zodra een vak voldoende
kaal gegraasd was, werden ze in een
volgend vak geplaatst. Als het hele
dijkvak begraasd was, verhuisde de
kudde naar een andere locatie in
Zeeland.
Kudde in de stad
Ook andere overheden maken
gebruik van beweiding door
schapen. Zo trekt er soms een kudde
door Middelburg. In de zomer zijn
ze regelmatig te vinden in de berm
van de Nieuwlandseweg en het
dijkje tussen het station en de wijk
Dauwendaele. Om van de ene locatie
naar de andere te komen trekken ze
soms door de stad.
Verlenging
Het inzetten van schapen op de dijk
om de grasmat kort te houden is
duurder dan machinaal maaien.
Maar op plekken waar de grasmat
schraal is en het gras niet goed
wortelt, zorgt een schaapskudde
voor verbetering van de grasmat.
Dit duurt wel meerdere jaren. Het
waterschap is van plan om dit verder
te onderzoeken, door de proef op het
dijkvak in Zoutelande met enkele
jaren te verlengen. Tussen Breskens
en Nieuwvliet graasden al jaren
schapen. Dat blijft zo.
12
13
Deze natuurlijke grasmaaiers
zorgen op termijn voor een sterkere
grasmat. Door meer diversiteit van
grassen en kruiden verbetert de
bedekkingsgraad van de zeedijk.
door Arjan Goossen
Gemekker
Scheldestromen lente 2016
Scheldestromen lente 2016
