onder het ijs. Overigens merken we
daar vandaag de dag ook nog wat
van. Omdat er vroeger landijs op
Scandinavië lag en nu niet meer,
kantelt die aardplaat een beetje.
Nederland ligt op dezelfde plaat.
Daardoor zakt de bodem. In de
Randstad komt daar ook nog het
inklinken van de bodem bij.
Zeeland heeft daar minder last
van omdat de bodem hier minder
slap is."
Wat is de voorspelling?
"Er is één hoofdbron voor ons: de
KNMI-klimaatscenario's. Die gaan
uit van een stijging van 15 tot 40
centimeter tot 2050 (ten opzichte
van 1995). Ook gaan ze uit van een
stijging van 25 tot 80 centimeter tot
2085."
Zo, dat is niet mis!?
"Dat is meer dan het gemiddelde van
20 centimeter per eeuw, want 1995
tot 2085 is bijna een eeuw en het
zou in deze voorspelling al minimaal
25 en maximaal 80 centimeter zijn.
Maar er is onzekerheid. Tot 2050 is
het redelijk voorspelbaar. De grote
onzekerheid zit in de voorspellingen
voor na 2050. Wij ontwerpen onze
dijken voor ongeveer 50 jaar, in
deze periode speelt die onzekerheid
geen grote rol. Bij de dijkversterking
bij Hansweert rekenen we met 35
centimeter stijging in een periode
van 50 jaar, tussen 2023 en 2073."
Kun je niet beter van het ergste
uitgaan?
"Nee, want elke meter die je een
dijk hoger maakt, moet-ie 6 meter
breder. Dat kost heel veel ruimte
en het gaat om veel geld. Je wilt niet
onnodig zoveel geld uitgeven of er
huizen voor opgeven. Een dijk kun
je later relatief makkelijk
aanpassen. Bovendien is het al
heel veilig. Bij Hansweert is de dijk
straks bestand tegen een storm
die jaarlijks 0,001% kans van
voorkomen heeft."
Wat betekent het verder voor ons
Zeeuwen?
"Hoe sneller de stijging gaat, hoe
sneller we nieuwe maatregelen
Jelle-Jan: "We kunnen er niet veel
aan veranderen, maar het is wel
belangrijk dat we in Nederland
blijven investeren zodat onze
kennis de beste van de wereld
blijft. Afgelopen jaar kwamen er bij
Scheldestromen weer Amerikanen
en Denen langs, dat is niet voor
niks."
moeten nemen. Als de zeespiegel
3 meter stijgt, kunnen we dat nog
aan. Maar waar we nu eens in de
50 jaar een dijk moeten verhogen,
wordt dat straks misschien wel eens
in de 20 jaar.
Wat nog meer speelt: als het
buitenwater stijgt, krijgen we meer
indringing van zout water in de
polders en minder aanvoer van
zoetwater. De Maas zorgt voor
aanvoer van zoetwater maar als de
zee te veel tegendruk geeft, komt het
zoete water niet meer tot Zeeland.
Dat is misschien wel een groter
probleem in de komende eeuw dan
de gevolgen voor de dijken."
10
Scheldestromen I winter 2019