Duinen zijn onze bergen aan zee. Ze zijn van groot belang om
veilig te kunnen wonen en werken. En heerlijk om erover te
wandelen of fietsen. Maar onderschat ze niet, een duin is meer
dan een berg zand.
De Zeeuwse duinen liggen allemaal aan
de Noordzee, op de koppen van Schouwen-
Duiveland, Walcheren en Zeeuws-
Vlaanderen. Terwijl dijken met de hand
gemaakt zijn, zijn duinen meestal op
natuurlijke wijze ontstaan. Vandaag de dag
zijn wind, zand en helmgras nog steeds de
belangrijkste ingrediënten om duinen te
laten groeien.
Waterschappers Samantha van Schaick
(28) en Jelle-Jan Pieterse (35) hebben een
fascinatie voor duinen. Beiden studeerden
af in de zogenoemde zachte kustwaterbouw
en werken nu aan de veiligheidsbeoordeling
van duinen. Jelle-Jan: "Toen ik een jaar
of 12 was, keek ik eerst op tv naar Lance
Armstrong en fietste vervolgens de duinen
bij Zoutelande 10 keer op en af. De duinen
zijn eigenlijk onze bergen, daar heb ik
geleerd te wielrennen." Samantha groeide
op in Oostburg en genoot van dagjes
strand. "Je denkt dat het strand altijd
hetzelfde is. Toen ik ging studeren, kwam
ik erachter dat de zandkorreltjes steeds
verplaatsen, dus dat ze vandaag ergens
anders liggen dan morgen. Wind, golven
en stroming verleggen het zand iedere keer
weer." Zand is altijd in beweging. Kijk maar
eens als je bij storm over het strand loopt.
Jelle-Jan: "Dan ontstaat er eigenlijk een
rivier van zand."
Wonderplant
Juist die beweging van zand, zorgt voor
de aangroei van duinen. Samantha legt
uit: "Het zand van het strand waait in de
duinen. Daar houdt helmgras het tegen, zo
wordt het zand vastgehouden en worden
duinen hoger en breder. Het helmgras groeit
mee. Groeiende duinen kan je dan ook
herkennen aan groen helmgras." Eigenlijk
is helmgras daarmee een wonderplant.
Supersterk, zoutbestendig en broodnodig
voor de duinen.
Duinwerk
We helpen de natuur een handje.
Rijkswaterstaat brengt jaarlijks via
zandsuppletie nieuw zand aan op het
strand. Jelle-Jan: "Ze doen dat om de
huidige kustlijn op z'n plaats te houden,
maar wij zijn er heel blij mee voor de
duinen en daarmee veiligheid." Ook planten
we op sommige stukken helmgras bij.
Opzichter waterkeringen Adri Simonse
(65): "Dat doen we in de herfst en winter
op kale plekken of plaatsen waar een
nieuwe trap of pad is aangelegd. Vooral de
buitenkant van de duinen is belangrijk,
want dat is kwetsbaarder voor uitstuiven.
Als de wind in een kale plek grijpt, kan
er snel veel zand verstuiven. Wat we ook
vaak doen is snoeihout tegen de duinen
leggen. Dat beschermt tegen stuiven en het
door Linda van Dijke
Scheldestromen winter 2019