bijzonder' gevonden De brilletjes van Nisse r Onder: In de fabriek gaat veel automatisch, behalve het proeven uiteraard... alles goedkoper moest, haalde Hero de bessen uit Oost-Europa, waar de groeiomstandigheden nog gunstiger waren dan in Zeeland. Toen in 1986 de kernramp in Tsjernobyl plaatsvond, is men terug gegaan naar Zeeland. Eric: "De percelen liggen op Zuid-Beveland. Binnenkort moeten we nieuwe struiken planten en dan wisselen we de percelen om. Dat is goed voor de grond. De bessenstruiken gaan tien tot elf jaar mee en de eerste drie jaar groeit er niets aan. In tien jaar moet 1 hectare struiken 60 ton aan bessen opbrengen." Om te zien hoe het concentraat en het gefermenteerde zwarte bessensap wordt omgetoverd tot Hero Cassis, nemen we een kijkje bij het bedrijf dat deze cassis 'bottelt'. Geert Clement van Refresco in Ninove België, neemt ons mee door de fabriek waar ze koolzuurhoudend water, suiker en enkele andere unieke ingrediënten aan het Zeeuwse- zwarte-bessen-sap toevoegen en 'afvullen' in de Hero-flessen. Veiligheid voor alles Bij Hero, bij Refresco en in de hele voedselindustrie gaat veiligheid voor alles. Clement: "Dat geldt ten eerste voor diegene die de fabriek betreden." Dit betekent dat we uitgedost met haarnetje, veiligheidsjas, veiligheidsschoenen met stalen neuzen, oordopjes en zonder sieraden de fabriek mogen betreden. "Maar de veiligheid van het product is natuurlijk minstens zo belangrijk. Iedere klant stelt z'n eigen kwaliteitseisen. Daarom wordt iedere stap gecontroleerd en geregistreerd en worden bepaalde grondstoffen en producten beveiligd opgeslagen tot we ze nodig hebben", vult Clement aan. Siroopkamer De productie begint in de siroopkamer. "Hier wordt het gefermenteerde fruit, dat uniek is voor Hero, en de andere ingrediënten samengebracht tot een siroop. Deze siroop wordt gepasteuriseerd om te voorkomen dat de gefermenteerde producten door blijven gisten. Vlak voor het afvullen wordt de siroop gemengd met water. Geen gewoon leidingwater, maar door verschillende filterprocessen 'gedemineraliseerd'. Daarna komt er nog koolzuur bij." Blaasmachine In de blaasmachine worden de kleine preform flesjes, die inmiddels voor 50% gerecycled zijn, verhit. Ze zetten uit tot grote PET-flessen met de bekende Hero-vorm. Direct daarna gaan de flessen in een carrousel waar ze gevuld worden; 140 tegelijk, 30.000 per uur. De doppen worden er machinaal opgedraaid. Al draaiend krijgen de flessen vervolgens hun etiket. "Voor de Nederlandse markt gebruiken we overigens wateroplosbare lijm", vertelt Clement. "Dit zorgt ervoor dat de flessen beter te recyclen zijn." De lopende band vervolgt zijn weg richting de machinearmen die de flessen per zes de juiste kant op zetten richting de verpakkingsmachine. De machines omwikkelen de pakken met plastic en in een oven krimpt het plastic stevig om de flessen heen. Dan rest alleen nog het handvat. De flessen worden op pallets gezet en klaargezet om naar de winkels te gaan, zodat de consument ervan kan gaan genieten. Proost! Wie regelmatig door de Zak van Zuid-Beveland fietst, kent 'de Brilletjes' vast wel. De brilletjesweel dankt z'n naam aan de twee ronde 'brillenglazen met neusbrug'... Het is moeilijk voor te stellen dat - zo midden in de Zak van Zuid- Beveland - de zee ooit dichtbij was. Walcheren en Zuid-Beveland lagen nog niet tegen elkaar en de brede rivierarm de Zwake liep tussen 's-Gravenpolder en (het huidige) Nieuwdorp. Dijkdoorbraken door stormvloeden kwamen regelmatig voor. Tussen 1214 en 1530 waren er meer dan 45 zware stormvloeden. Bij een doorbraak stroomde het water met zo'n vaart naar binnen dat er kolkgaten ontstonden, diepe putten. Bij dijkherstel legde men de nieuwe dijk om de diepe kolk. Dat wat blijft is een weel of wiel. De dijkdoorbaak aan de Brilletjesdijk was waarschijnlijk bij de beruchte Sint Felixvloed van 5 november 1530. Waar vaak geschreven wordt dat welen enorm diep zijn, is dat bij de Brilletjes niet (meer) het geval. Zo'n twee meter op z'n diepst. Qua onderwaterleven treffen we er watermijten, wantsen, bloedzuigers en platwormen aan. Maar ook kokerjuffers en libellen. Namen die wat vrolijker klinken en lijken te passen bij het fluitenkruid, lisdodden, futen, steenuiltje en de Castlemilk Moorit schapen. Deze schapen kocht pachter Huige overigens ooit omdat het makke beestjes zouden zijn. Ze bleken juist "ontiegelijk schuw". Scheldestromen zomer 2020 Links: Het oogsten van de zwarte bessen gebeurt in juli. Zak van Zuid-Beveland door Linda van Dijke Scheldestromen zomer 2020 23

Tijdschriftenbank Zeeland

Scheldestromen/de Waterwerker | 2020 | | pagina 12