- 8 -
Daaruit blijkt, van hoe groot belang Walcheren was voor
de machtige abdijen van Echternach, Gent en Utrecht,
voordat Middelburg zelf een abdij kreeg (1123) wier in
vloed zich uitstrekte tot verafgelegen plaatsen als Den
Haag en Scheveningen. Niet voor niets heeft de Haagse
St.Jacobstoren dezelfde veelhoekige plattegrond als de
Lange Jan van Middelburgs abdij,
Een van de mooist geschreven stukken - grafisch sieraad
van de allerbovenste plank - is de brief, die betrekking
heeft op een ruzie (anno 1490) tussen de abt van Middel
burg en de deken van het kapittel van Zandenburg over 't
benoemingsrecht van de pastoors in Oud en Nieuw Vlissin-
gen. De abt vvist met zulke brieven van de paus in Rome
gedaan te krijgen, dat beide Vlissingse parochies in de
abdij werden geïncorporeerd zodat voortaan pastoors di
rect uit de kanunniken van Middelburg konden worden ge-
recruteerd. Een ander mooi geschreven stuk vermeldt, dat
Walcherse parochies hebben meegedaan om de bouw van de
Utrechtse dom te bekostigen; wel een bewijs dat dit Zeeuw
se land er "goed voor" zat, althans wat de kerkelijke sec
tor betreft. Het wereldlijke Walcheren had heel wat minder
te vertellen; nu eens zat het onder de plak van de wilde
viking Ilarald, dan weer was het bruidscadeau voor een by-
zantynse keizersdochter die met een Duitse keizer trouw
de, vervolgens werd het beheerd door de graaf van Vlaan
deren en de graven van Holland, die stadsrechten verleen
den aan Middelburg, Domburg, Westkapelle en Vlissingen.
Floris V wilde ook Arnemuiden stadsrecht geven in
1288, maar door allerlei strubbelingen ging het pas in
1574 door, toen prins Willem van Oranje het voor 't zeg
gen had. De hele geschiedenis is op de tentoonstelling af
te lezen; ook wat er later gebeurde zoals bv de boerenop
stand (in het zogezegde rampjaar 1672) tegen de Middel
burgse pro-Franse regenten, en de rel over de psalmen van
Datheen in de kerk van Biggekerke (1778). Een bijzonder
belangrijk stuk Walcherse historie is van waterstaatkundi
ge aard; wie de opgehangen kaarten bekijkt, beseft wat er
alles voor nodig geweest is om dit wonderlijke stukje Ne
derland, door zijn ligging zo kwetsbaar voor natuur- en
oorlogsrampen, in "1000 n" jaar te maken tot wat het nu
is; zo kort nog na de verschrikkingen van 1940-'45 en die
van 1953 opnieuw een bloeiende tuin onder een hemel die
lichter is dan waar ook. n n n