- 10 - Vakmanschap en meesterschap^ Bij het bezien van een ..17e eeuwse kast vroeg iemand; .Wat. zie je in die oude dingen? Vlug gevraagd, maar moeilijk onder woorden te brengen. De meeste mensen "voelen" e'r niets voor en dat is het nji juist, je moet-het voelen. Alles wat er mee samenhangt, het materiaal, zowel als het werkstuk dat er mee'gemaakt is in zijn geheel, alsook de manier waarop het tot stand kwam. Juist dat laatste spreekt mij bijzonder aan, omdat het houtbewerken en alles wat er bij komt .in bouw- en meubelwerk was, waarmee ik, vanaf mijn vroegste jeugd opgroeide. Iets van hout of ander materiaal, make.^i tegenwoordig is het grotendeels lopende band werk geworden, ambachtelijke vakkennis komt er in vele gevallen nauwelijks aan te pas; hoogstens nog wat routine. Wanneer de machines eenmaal zijn gesteld, kan het werk bijna "blindelings" gedaan wor den, hoewel er overal een zee van licht is, ook nogal een verschil met vroeger. Biets i~s -eigenlijk meer te vergelij ken. Het hout, dat op maat besteld wordt, gaat op de af~ kortmachine, door de vierzijdige bank, het komt eruit keu rig recht, haaks en nauwkeurig op maat. De vergaringen (verbindingen) worden zonder afschrijven, in een ogenblik gemaakt, zo zuiver als met de hand niet mogelijk is, hoe wel zij dat vroeger in sommige werkstukken ook bij het, on zichtbare, werk vrij dicht benaderen. Profielen en spon ningen is voor de frais, in elkaar zetten, opsluiten en klaar is kees. Eeuwenlang, en tot voor kort, was dat aales handwerk. Pas na de laatste wereldoorlog kwamen op alle werkplaatsen de machines,ook op die, waar overigens niet zoveel verander de; timmermanswerkplaats. Dat is één van die plaatsen, waar vakkennis nu ook nog nodig is, en aanwezig is. Hier worden nog vele originele werkstukken gemaakt, waarbij dan nu, gelukkig voor de vakman én voor de opdrachtgever de machines het zware routinewerk doen. Moet er nog wat bij geschaafd worden, dan is daar de stalen schaaf, zon prima stuk gereedschap waarmee zo nauwkeurig gewerkt kan worden. Ook op de werkplaats van vader werd de eerste machine, een cirkelzaag, verscheidene jaren na de oorlog geplaatst. Zodoende heb ik al die handelingen nog gron dig doorzweet. Het"schrobben"(in de lengte doorzagen van hout), wat

Tijdschriftenbank Zeeland

de Wete | 1973 | | pagina 10