"ABDIJ VAN MIDDELBURG" Tentoonstelling in het Rijksarchief in Zeeland St. Pieterstraat 38, Middelburg van 26 mei t/m 1 september 1973 Stichting van de abdij Omstreeks 1100 stond Zeeland bewesten Schelde (Walcheren, Noord- en Zuid-Beveland) onder Vlaams bestuur. Kerkelijk echter viel dit gebied onder de bisschop van Utrecht. We zien in de geschiedenis vaak, dat zoiets moeilijkheden kan geven. Ook om streeks 1100 was dit het geval. In Middelburg waren in die tijd twee kerken, nl. de West monster, die op de Markt stond en de Noordmonster, die aan het Hofplein stond. Grote delen van Walcheren en Zuid-Beveland be hoorden bij één van deze Middelburgse kerken. Aan de Westmon ster waren vermoedelijk meerdere geestelijken verbonden, die tezamen een kapittel hadden gevormd, voornamelijk om de ere dienst plechtiger te vervullen. Deze geestelijken werden aan gesteld door de bisschop van Utrecht. De graaf van Vlaanderen had geen enkele zeggenschap over dit kapittel. Juist in deze tijd echter trachtte de Vlaamse graaf Robert II, Zeeland be westen Schelde te voegen bij het Vlaamse bisdom Terwaan. Hij werd daarin gesteund door de monnik Tanchelm of Tanchelijn, die samen met de priester Everwacher naar Rome trok om bij de paus deze gebiedsuitbreiding van het bisdom Terwaan ten koste van dat van Utrecht te bewerkstelligen. In 1112, na de dood van de Utrechtse bisschop Burchard werd inderdaad het Vlaamse Zeeland tijdelijk onder beheer gesteld van de bisschop van Terwaan. In 1115 werd Tanchelm echter vermoord. En daarmee waren de Vlaamse pogingen om Zeeland bewesten Schelde aan Utrecht te onttrekken voorlopig mislukt. Voorlopig, want een volgende Vlaamse graaf, Karei de Goede stuurde in 1123 zijn beproefde medewerker Albold, proost van Voormezele (ten zuiden van leper in de provincie West-Vlaanderennaar Middel burg om daar het kapittel van de Westmonster te hervormen tot een kapittel onder de regel van St. Augustinus. Dit lukte en hiermee was het oudste Middelburgse klooster gesticht. De ka nunniken waren dus Augustijner koorheren en gingen in het zwart gekleed. De Utrechtse bisschop Godebold stond niet afwijzend tegen over hervormingen als deze, maar de versterking van Vlaamse

Tijdschriftenbank Zeeland

de Wete | 1973 | | pagina 21