werden toen ook pakhuizen en koopmanshuizen gebouwd zoals nu nog is te zien.
De gids wees op de monumentale ingang van dit bedehuis, die wordt geflankeerd
door de in verhouding kleine zijpoorten en ramen met een fraaie omlijsting van
beeldhouwwerk.
Hierbij werd ook de aandacht gevestigd op verschillende details die we, eerlijk
gezegd, nimmer hadden opgemerkt bij het passeren en vluchtig bezichtigen van
deze achtkante koepelkerk. "De architecten konden toen niet veel kwijt bij de
bouw van kerken", zei ds. Kloosterman die opmerkte dat de voorgevel een
"mengsel van stijlen" is. Hij gaf daarbij ook een verklaring van de symbolen
die in de gevel zijn aangebracht. Volgens ds. Kloosterman is de Oostkerk een
van de weinige kerken in ons land die binnen licht ontvangen door een koepel-
licht.
Er volgde daarna een rondwandeling om de kerk waarbij onze gids alle gele
genheid kreeg ons opmerkzaam te maken op verschillende mooie details.
Voor we de kerk van binnen gingen bezichtigen, wandelden we nog wat rond in
de naaste omgeving waarbij enkele pakhuizen onze aandacht vroegen. Een van
de pakhuizen die we ook van binnen konden bekijken, maakte een wat verval
len indruk. Het viel ons op dat er in deze wijk pakhuizen staan die het restau
reren zeker waard zijn. Wellicht kan er dan ook een meer zinvolle bestem
ming voor worden gevonden.
We begaven ons daarna in de kerk waar ds. Kloosterman zijn uiteenzetting
voortzette, nu over het interne van dit karakteristieke bedehuis. Hij beschreef
de bouw als een "lijdensgeschiedenis van 23 jaar". De bouwkundige aspecten
van de kerk kregen bij de explicatie de volle aandacht. Zo vertelde de gids
over de functie van de acht pilaren die op geringe afstand van de muren geheel
vrij staan en die de druk van de koepel opvangen waardoor het niet nodig was
om steunberen aan de buitenzijde te bouwen die een gebouw van deze vorm er
niet fraaier op maken. "Deze koepel is dus wel op de meest efficiente wijze
gebouwd", aldus dsKlooster man.
Hij ging daarbij ook in op de plaats van de protestantse kerkbouw in het verle
den. Er zijn toen maar weinig specifiek protestantse kerkgebouwen verrezen;
veelal nam men een bestaand kerkgebouw in gebruik en alleen bij stadsuitbrei
ding werden nieuwe kerken gebouwd. Bovendien werden zelden koepelkerken
gebouwd zodat er slechts enkele in ons land worden aangetroffen.
We werden ook voorgelicht over het in de 18e eeuw gebouwde orgel. Die bouw
verliep ook niet zonder strubbelingen. Het orgel is kort geleden geheel ge
restaureerd. Na de uiteenzetting was er nog gelegenheid tot een klimpartij,
waarbij men de omgeving en de kerk van grote hoogte kon bezichtigen.
Deze morgen leerde ons weer dat er bij zo'n geleid bezoek en deskundige uit
eenzetting veel mooie dingen worden opgemerkt die anders aan de aandacht
ontsnappen.
C. den Otter.
LEZING M.P.de BRUIN PERIKELEN OVER DE HAARDRACHT IN HET
VERLEDEN.
Lezing M. P. de Bruin: "Perikelen over de haardracht in het verleden".
Voor ongeveer veertig belangstellenden, meest dames, hield ons lid M.P.de
Bruin, Hoofd Documentatiedienst Zeeuws Deltagebied, dinsdagavond 12 no
vember 1974 in "De Brasserie" te Middelburg, een lezing over het onderwerp
"Perikelen over de haardracht in het verleden".
De heer de Bruin zei in zijn inleiding dat hij zich wilde beperken tot de periode
van 1600 tot de Franse tijd en dan nog hoofdzakelijk tot de haardracht van de
mannen welke in die twee eeuwen grote verschillen te zien geeft en aan meer
veranderingen onderhevig was dan de haardracht der vrouwen.
4
