Middelen van bestaan:
Er kwamen 25 verschillende beroepen te Nieuwland voor, gespecificeerd
Arbeider
Boer
Boerenarbeider
7
37 (de boerenarbeiders woonden op
1
zichzelf)
Boer enkne cht
B o e r in
Dienstmeid
Kleermaker
Kleermakersknecht
Knecht
Molenaar
Molenaarsknecht
Opzichter (op een boerderij)
Schipper
Schipper sknecht
Schoenmaker
18 (woonden intern op de boerderij)
1
14 Schoenmakersknecht 1
3 Schoolmeester 1
1 Slager 2
1 Smid 1
1 Smidsknecht 1
1 Timmerman 2
1 Timmermansknecht 2
1 Wagenmaker 1
2 Wagenmakersknecht 1
1 Winkelier 1
1
1
1
1
1
1
Op een werkende bevolking van 103 personen waren 64 personen direct werk
zaam in de landbouw. Nieuwland was dus duidelijk een agrarische gemeen
schap. "De hoofdbron van bestaan der inwoners in deze gemeente is het land
bouwbedrijf met melkerij en alles wat daar onmiddellijk mee in verband staat.
De meeste landbouwers waren vroeger, evenals thans, pachtboeren"( 1
(1) A. Walraven en F. P. Polder dijk, Geschiedenis en plaatsbeschrijving van
de gemeente Nieuw- en Sint Joosland, Middelburg, 1896, p. 70.
Naast hun eigenlijke beroep vervulden enkele inwoners van Nieuwland tevens
andere taken. Zo was de landbouwer Pieter Bommeljé sinds 1810 maire (be
woner van huis 55 in de bijlage), Pieter Kakebeke-zonder beroep- was sedert
datzelfde jaar adjunct-maire (bijlage huis 6), Jacobus Bliek - landbouwer -
(bijlage huis 54), Marinus de Vos - kleermaker - (bijlage huis 3) en Pieter
Kakebeke waren van 1808-1813 schepenen. Molenaar Willem de Visser (bijla
ge huis 8) was gerechtsbode sinds 1805.
Het dorp telde in 1810 58 bewoonde huizen, een kerk (gebouwd 1650, 1882 af
gebroken, in 1883 werd een nieuwe kerk ingewijd) en een korenmolen (ge
bouwd in 1657, omgewaaid 1800; 1801 nieuwe molen in gebruik genomen, ver
vangen in 1874). Uitgezonderd de molenaar en de schipper verrichtten de ne
ringdoenden der gemeenschap hun arbeid thuis of in een werkplaatsje bij hun
huis (smid, wagenmaker).
Blijkens een vragenlijst uit 1815 waren de bewoners van het naburige Sint
Joosland (toen 173) allen de (Nederduits) Gereformeerde godsdienst N. H.
toegedaan. Een inwonersregister uit 1812 laat ons dezelfde geloofsovertui-
ging voor de inwoners van Nieuwland zien.
Overigens was er van 1809-1810 een vacature voor het ambt van predikant in
het dorp.
Geraadpleegde bronnen:
Archief der gemeente Nieuw- en St. Joosland (1700-1966), sinds 1966 berus
tende bij de gemeente Middelburg.
Inventaris A. Mulder, de archieven berustend onder het gemeentebestuur
van Nieuw- en St. Joosland, 1700-1851, in: Verslagen omtrent 'sRijks oude
18
