SOUBURGSE NOTITIES
Via ons bestuurslid de heer W. Sinke kregen we inzage van een deel van de aan
tekeningen die de heer De Witte, uit familie-handschriften, heeft verzameld.
Het zijn aantekeningen over een boerengeslacht dat zich in 1836 uit Koudekerke op
Souburg vestigde. Zij geven in sobere woorden een kijk op het gebeuren in de vorige
en het begin van deze eeuw. Wij zijn de heer De Witte dank verschuldigd dat hij ons
toestemming heeft gegeven uit zijn aantekeningen in de Wete te publiceren.
Graag willen wij in een rubriek „Souburgse notities" hiervan nu en dan gebruik maken.
Hoewel we de aantekeningen soms naar onderwerp zullen moeten rangschikken, laten
we de stijl uiteraard onaangetast.
Sj. J.
GROOTVADER MARTINUS DE WITTE ZAG HET KANAAL GRAVEN
Van 1 november 1868 tot 25 september 1870 is het Kanaal door Walcheren gegraven.
Dientengevolge werd ruim IV2 ha of ca. 4 gemeten van de moestuin te West-Souburg
van Jan de Witte onteigend. Het terrein moest dienen voor een stuk van de Vlissingse-
weg, het Kanaal en van de spoorbaan. Voor de onteigende grond ontving Jan de Witte
6589,995, dat is per gemet 1647,50.
Grootvader Martinus de Witte heeft over "t graven en bijkomende werken het volgende
genoteerd:
Het werk is in percelen aanbesteed. Eerst de sluis bij Dane, toen de 2e sluis bij de
Vlissingseweg, dan het kanaal bij Middelburg, de watergangsluis bij Willem Zwier,
vervolgens het Kanaal van Vlissingen naar Middelburg. Dit laatste werk is aangenomen
door J. v. d. Grint voor 1.050.000,
Eén polderwerker verongelukt. Op 19 maart 1869 is de eerste spoorwagen aan het
grondvoeren begonnen.
Een werkstaking begint op 26 april. De Belgen worden door de Hollanders verjaagd.
Al dagen lang was hierover „gemompeld".
Op 29 april arriveren in Veere 2 regimenten soldaten en rijksveldwachters; op 30 april
op Souburg. Zaterdag 1 mei worden 10 huzaren te paard op 't dorp West-Souburg
ingedeeld, verder in Middelburg, Veere en Vlissingen; samen 50 huzaren. Enkelen zijn
op St. Aldegonde bij Izaak de Pagter. Hij wilde het hek voor hen openen, maar ze
sprongen er met paarden over. 4 Mei komen 30 Belgen terug, want ze waren tot in
België gevlucht. Daarna komen er steeds bij. Het werk gaat weer goed. Op 13 mei
wordt de bovenbouw van de brug over het Kanaal bij Middelburg aanbesteed.
4 juni 2e locomotief aan 't grondvoeren. Op 1 juli is de beheiing voor de muren van de
brug bij West-Souburg klaar, en 6 juli 1869 wordt de eerste steen voor de brug gelegd.
Maar op 13 juli heeft een belangrijke afschuiving plaats van de dijk in de watergang en
in het Kanaal tussen Middelburg en de Abeelse weg. 17 Juli is de brugput met metse
laars, steenkruiers, kalkdragers enz. gefotografeerd door Preuninger.
Een 3e locomotief komt op 20 juli aan 't grondvoeren.
28 Augustus is er weer een belangrijke afschuiving in het op diepte gebrachte kanaal
bij de Parel. Op 20 september is er weer een afschuiving aan de Abeelse weg van ca.
4000 kubieke el.
De brug te West-Souburg wordt 9 december aanbesteed voor 26.704,1 januari
1870 is veel volk naar huis die bedankt zijn; ongeveer 400 man.
7 Februari is er een staking van die met karren grond vervoeren, omdat hun loon te
klein is, nl. 1,per dag. Doch 9 februari zijn ze weer aan het werk voor 1,15 per
dag. 11 Februari ligt het werk stil wegens strenge vorst; veel polderwerkers gaan weg.
7
