De inleider wees er op dat er naast de namen van mensen ook aardrijkskundige
(geografische) namen bestaan, toponiemen genaamd. Een groep die daarvan deel
uitmaakt zijn de veldnamen. Het is, volgens hem, niet gemakkelijk na te gaan
waar de naam Koudekerke vandaan komt. 'Plaatsnamen kunnen ook gebieds-
namen worden', stelde hij, waarbij hij Walcheren als voorbeeld nam. Volgens
hem ontstonden (en ontstaan) veldnamen door een officiële naamgeving, maar
worden ze ook in de volksmond geboren.
'Vanavond gaat het alleen om de veldnamen die op spontane wijze zijn ontstaan',
lichtte de inleider toe. Veel namen zijn niet officieel vastgelegd en bestaan alleen
in de overleveringen en daarom zijn ze ook niet veel bestudeerd. De bodemkarte-
ring stimuleerde, speciaal na de laatste wereldoorlog, het onderzoek naar de
veldnamen en dit onderzoek wordt achtervolgd door de tijd om tijdig iets vast te
leggen voor later. Bij dit onderzoek speelt het werk van vele amateurs een grote
rol en dat was gelukkig ook in Koudekerke het geval. De heer De Klerk gaf
aardige voorbeelden van de moeilijkheden om tot een juiste uitleg te komen van
namen die tot een verkeerde interpretatie aanleiding geven. Bij het onderzoek in
Koudekerke heeft men veel steun ondervonden van de medewerkers die het dialect
goed beheersten en daarbij soms tot een goede oplossing kwamen. 'Hoe langer
men zoekt, hoe beter de conclusie is', zei drs. De Klerk. Hij noemde de betekenis
van het onderzoek naar de veldnamen belangrijk voor: 1. de dorpsgeschiedenis,
2. als onderzoek naar een cultuurgoed, 3. voor het veilig stellen van iets van
waarde.
Wijlen dr. P.L. Tak te Middelburg heeft vroeger al een collectie namen samenge
steld die hij aantrof in de registers ten behoeve van het vaststellen van het dijkge-
schot, de zogenaamde overlopers. Ook van deze uitgave is bij het onderzoek
gebruik gemaakt evenals van andere bronnen, zoals aankondigingen van verko
pingen en dergelijke.
Bij de vertoning van een serie dia's vertelde de inleider dat men om tot een juiste
plaatsbepaling te komen, de gemeente heeft verdeeld in een aantal blokken. Deze
indeling is vastgelegd op de tekeningen die als bijlage bij het boek zijn gevoegd.
Het bleek daarbij dat sommige namen in meer dan één blok voorkwamen en ook
dat van sommige namen niet is vast te stellen waar het perceel van die naam moet
worden gezocht. Het geven van namen was vroeger ook wel noodzakelijk omdat
een boer soms meer dan 10 percelen land had en de naam van een perceel dus een
juiste plaatsbepaling was om aan te geven waar gewerkt moest worden; de koeien
geweid en gemolken moesten worden en dergelijke. Bij het onderzoek bleek ook
dat op enige plaatsen de bodem uitgeveend was en naar die plaatsen liepen wel
doodlopende wegjes.
De vertoonde dia's waren een welkome aanvulling op de lezing, mede omdat ze
een beeld gaven van de moeilijkheden die werden ondervonden bij het tijdrovende
veldwerk en het onderzoek nadien.
In de pauze werd reeds een groot aantal boeken van onze nieuwe uitgave
verkocht. Aan het einde bedankte de voorzitter allen die hadden meegewerkt aan
het welslagen van deze avond; inderdaad een hoogtepunt in het bestaan van onze
kring.
C. den Otter
4
