droge plaatsen waren de druipsteenpijpjes weer tot aan de grond gegroeid. We
zijn er heel voorzichtig omheen gesopt. Al ging het ademen aan het eind van de
gangen wat zwaar, toch bleek er nog net voldoende zuurstof aanwezig te zijn.
Langs de kletsnatte muren kropen wormen. Verder waren er wat herinnering
en aan de oorlogsjaren. Een inscriptie uit 1941, een doorgeroeste jerrycan, een
kapotgeschoten gietijzeren mantel van een lantarenpaal, een houten kist met
bluszand en verroeste elektrische leidingen, die waren aangebracht toen de
gangen in 1940 en 1941 als schuilkelder waren ingericht.
De toegang was dichtgemetseld en er was ook een muurtje voor de mijngang
en het stuk gang naar de uitgang. Na een paar spannende dagen werden de
gangen weer gesloten. Het gedeelte in de beer met zes schietgaten verdween
voorgoed achter de stalen damwand. Het andere stuk zal later weer geopend
worden om het stelsel mijngangen te bestuderen dat in Nederland maar op drie
plaatsen voorkomt. Het diende om bij een beleg de dijk te kunnen opblazen
om zo het zeewater via de Zoute Vest toegang te geven tot de landerijen rond
Vlissingen. In 1809 had men al geprobeerd de dijken aan weerszijden van de
vesting te doorgraven, maar dat had dagen geduurd.
Vlissingen bleef dan binnen zijn wallen als een eiland liggen temidden van de
vijf omringende forten, die ook boven water bleven uitsteken.
Van deze grootse militaire conceptie is maar weinig bewaard gebleven. Van
vier forten werden de grachten volgestort als vuilnisbelt in een tijd dat de
bestuurderen nog maar weinig belangstelling hadden voor de geschiedenis van
de vestingbouw. Alleen het Fort Linker Reduit is bewaard gebleven, de gracht
is gerestaureerd en het fort is volgebouwd met woningen, die als de 'Fortress'
woningen ook weer geschiedenis hebben gemaakt.
De tragiek van Vlissingens grootste monument, de vestingmuur aan open zee,
is dat het tegelijk zeewering moet zijn. Hele delen zijn verdwenen en de rest is
zwaargeschonden uit de geschiedenis te voorschijn gekomen.
We hopen dat de Deltawerken en de herinrichting van de Boulevard nog enkele
herkenningspunten overlaten aan alle strijd die in het verleden om dit kleine
stukje kust gestreden is.
Vlissingen, zomer 1981 A.H. van Dijk
Zouden alle leden van de Kring in hun administratie willen nazien of zij hun
kontributie over 1981 ad 15,- al hebben overgemaakt aan de penningmees-
ter?Bij controle is n.l. gebleken, dat ongeveer 60 leden dit tot nu toe niet
deden!
Mocht U tot deze 60 behoren, wilt U dan, liefst zo spoedig mogelijk alsnog Uw
kontributie storten?
12
