kreek dan een riviertje geweest zijn, met zeker in het oostelijk deel eb en vloed.
De oorspronkelijke loop zal wel altijd een mysterie blijven.
Zou de oorspronkelijke Oude Haven niet gegraven kunnen zijn in een zijarm
of oude tak van de Arne? Dat zou ook beter verklaren dat er een Dam gelegd
werd.
Of de officiële historici hem ooit au sérieux genomen hebben, weet ik niet,
maar daar Ehrlich in zijn tijd zelf met z'n neus boven op alle graafwerkzaam
heden gestaan heeft en zo'n l'A eeuw geleden veel meer oude overblijfselen
heeft kunnen zien dan er nu nog over zijn, is het toch op z'n minst interessant
om te lezen wat hij er van te zeggen heeft.
Natuurlijk weet ook niemand of de gravure juist is. Hij kan niet in 1485
gemaakt zijn. Misschien wel l'A eeuw of 2 eeuwen later getekend.
Laten we hopen, dat de gegevens van de tekenaar toch juist waren.
E.W. v.d. Putte-Goethals
Veere
Naschrift K. Kareis
Hartelijk dank voor Uw reactie, tot nu toe de enige.
Mijn verhaal zat vol vraagtekens en ik blijf uitkijken naar vragen en op- of
aanmerkingen van lezers, in de hoop dat ook hier de botsing der meningen wat
opheldering kan verschaffen.
Het boekje van Ehrlich was me niet bekend en ik heb het met belangstelling
gelezen. Het heeft m.i. waarde omdat de schrijver heel wat heeft gezien bij
afbraak en graafwerk in zijn tijd, maar zijn gedachten over ontstaan en ont
wikkeling van onze stad zijn achterhaald. Men meenden toen dat Walcheren
was ontstaan uit een aantal door brede stromen gescheiden opgewassen
eilanden, die eerst werden bedijkt en vervolgens door opslibbing aan elkaar
groeiden. In deze visie past de opvatting van E. dat het hart van Middelburg
een eiland in een brede Arnestroom was, dat de stadsmuren aanvankelijk door
zeewater omspoeld werden en dat daartegen tot in de late Middeleeuwen grond
was aangeslibd. De werkelijkheid is echter een oorspronkelijk praktisch
aaneengesloten veengebied waar de zee vanaf de derde eeuw geulen doorheen-
sneed die vervolgens tot ruggen verzandden; dit Walcheren werd vóór 1200
geheel bedijkt, evenals de rest van Zeeland en van aanslibbing tegen de op zijn
vroegst midden I3e eeuw gebouwde stadsmuren kan dan ook geen sprake zijn.
Het is jammer dat E. waarde heeft gehecht aan een fantasie-gravure van einde
17e eeuw, die alleen interessant is omdat ze vertelt wat men in die tijd meende
te weten over de oostkant van de stad in de 15e eeuw. De Nieuwe Haven van
Spijkerbrug tot Stadsschuur bijvoorbeeld staat er al op, hoewel deze pas in
1543 klaar kwam en langs de Rouaansekaai is een stadsmuur getekend die daar
nooit is geweest. E. was blijkbaar niet bekend met b.v. de magnifieke kaart
van Middelburg, de Arne en Arnemuiden die Jacob van Deventer omstreeks
18
