Tc eleze
bereiding van zeezout. Ze werden gedroogd en ondertussen voortdurend
begoten met zeewater en, als ze met zout verzadigd waren, verbrand. De as
werd met zeewater gewassen en de pekel in grote platte pannen boven
turfvuren ingedampt. Dit noemt men de moer- of zeinering, die overal in
Zeeland plaats vond. Ook in Vlissingen, want de Lange en Korte Zelke en de
Blinde Zelke waren straatjes die op de heuvel van zelk-as werden aangelegd.
Zo kom je bij een strandwandeling bij zeer laag water te staan voor het feit dat
vroeger hele stukken van ons eiland werden opgestookt. En dat voor zout in de
pap of de vis, of misschien alleen tegen de koude voeten, want Engelse
steenkool was duur en moest helemaal uit Newcastle gehaald worden. Een
turfveldje was een aantrekkelijk alternatief en er is heel wat goed bouwland
gemoerd voor dit doel.
Zoals U weet, hebben we 5 mei j .1. herdacht dat Nederland 40 jaar geleden van
de Duitse overheersing werd bevrijd. In Zeeland heeft vooral 1984 in het teken
van de bevrijding gestaan, omdat voor het grootste deel van onze provincie de
oorlog al najaar '44 was afgelopen. Reden dat er nu, in 1985, in het Zeeuwse
niet zo heel veel aandacht aan het bevrijdingsgebeuren is geschonken.
Landelijk echter des te meer. Een ware publiciteitsgolf overspoelde ons land:
talloze t.v.-documentaires en -films en meer dan 200 boeken en boekjes
Naar mijn idee een duidelijk geval van overdosering, waar eigenlijk niemand
mee gediend is. Ik vermoed dat veel gelegenheidsuitgaven binnen niet al te
lange tijd in de 'ramsj' terug te vinden zijn.
Hopelijk geldt dit niet voor het boek 'Worsteling om Walcheren' geschreven
door de journalist Hen Bollen. De schrijver van dit mooi vormgegeven en goed
gedocumenteerde overzichtswerk heeft zijn sporen op het gebied van de
geschiedschrijving van de Tweede Wereldoorlog reeds verdiend (eerder ver
scheen een boek over de Betuwe tijdens W.O. II van zijn hand). Voor de
research en de interviews met Walchenaren, die de droeve jaren '40-'44 aan
den lijve hebben ondervonden, vond hij een prima medewerkster in de persoon
van mevrouw Jantien Kuiper-Abee uit Vlissingen.
In 283 bladzijden, inclusief bronnenlijsten, aanhangsel (opgave van leger
korpsen en bevelhebbers) en registers, wordt een duidelijk en helder overzicht
gegeven van de oorlogsjaren en de oorlogshandelingen, die ons eiland teister
den.
Voorwoordschrijver P.G. van den Bosse, voorzitter van de Adviescommissie
Geschiedschrijving Zeeland 1940-1945, stelt dat 'Worsteling om Walcheren'
geen wetenschappelijk werk is, 'maar een verhaal, in goed leesbare vorm, over
mensen die probeerden de bittere oorlogjaren te overleven'. Inderdaad wordt
in dit boek met name het menselijk aspect uitvoerig belicht.
Het eerste deel ('De meidagen van 1940') voegt natuurlijk weinig toe aan L.W.
de Bree's standaardwerk 'Zeeland 1940-1945', deel 1, waarin de beginjaren
van de oorlog in onze provincie en regio ruim aan bod komen. De delen II ('De
bezettingsjaren'), III ('Oktober 1944'), IV ('De bevrijding') en V ('De
overgang') zijn interessanter, mede door de vele ooggetuige-verklaringen (van
de 73 geïnterviewden) en de verhalen en anecdotes (zoals b.v. het relaas over de
27
