Stoomvaart
Een ander recentelijk verschenen boekje is 'De Stoomvaart op Middelburg en
De veerdiensten van De Zandkreek' door J.A. van de Putte.
De schrijver is een amateur, maar een verdienstelijke. Al eerder ontrukte hij de
historie van het tramwezen op Walcheren aan de vergetelheid (zie zijn serie
daarover in De Wete van 1980-1982), nu zijn de stoomveerdiensten aan de
beurt. Hij bundelde twee opstellen, waarvan het eerste ('De stoomvaart op
Middelburg') voor ons heem het meest interessant is. Het tweede stuk ('De
veerdiensten van De Zandkreek') staat - letterlijk - nogal ver van ons af. We
gaan er daarom hier niet op in.
In het eerste deel (p. 6-43) geeft Van de Putte een beschrijving van de
stoomschepen van de lijndiensten op Middelburg uit de periode 1825 tot 1852.
Na een korte inleiding over het ontstaan van de stoomvaart en de Nederlandse
situatie belanden we bij Middelburg. Achtereenvolgens worden behandeld: de
stoomvaart op Rotterdam (o.m. de Zeeuwsche Mij. van Stoomvaart, die
tussen 1853 en 1869 geregelde lijndiensten onderhield), de N.V. Middelburg-
sche Mij. van Stoomvaart, die eveneens op Rotterdam voer (tot november
1918), de N.V. Zeeuwsche Spoorboot Mij., die van 1866 tot 1912 op Zierikzee
voer, de stoombootdiensten naar Amsterdam (met de 'Annie-boten) en de
'Koningin Wilhelmina', in de volksmond de 'Rotterdamse boot' genaamd
(1919-1949).
Van de Putte heeft m.i. een interessant gedeelte van de 19e eeuw en vroeg 20e
eeuwse Zeeuwse binnenvaartgeschiedenis ontsloten. Het boekje had nog aan
waarde gewonnen als de auteur de verschillende maatschappijen, waarvan de
ontwikkeling vaak nogal ondoorzichtig is, in een duidelijk overzicht, een
schema, had opgenomen. Ook kan ik me niet aan de indruk onttrekken dat er
meer met het nijver verzamelde materiaal gedaan had kunnen worden. Wat
was bijvoorbeeld het economische en sociale belang van de diverse
veerdiensten voor Middelburg en Walcheren? In een afsluitende conclusie had
de auteur wellicht dergelijke aspecten kunnen belichten. Nu lijkt het vooral
om de romantiek van oude stoomvaartuigen te gaan. Daar is op zich niets
tegen, maar een breder kader ontbreekt. Overigens is dat vaak het geval bij
lokale en regionale historische uitgaven. Een reden temeer voor een verder
gaande samenwerking tussen professionele en amateurhistorici (zie de
inleiding).
Desalniettemin wordt met dit fraai uitgegeven boekje, geïllustreerd met
talrijke zwart-wit foto's, weer min of meer een leemte in de Zeeuwse geschied
schrijving gedicht.
C.H.J. Peters, Kiek op Vlissingen, Bergen op Zoom, Stichting d'Uitgeverei,
1986 (J 10,—).
J.A. van de Putte, De stoomvaart op Middelburg en De veerdiensten van
De Zandkreek, Middelburg, Drukkerij Meulenberg, 1986 19,50).
P.S.
Kijk op Middelburg
Regelmatig verschenen in het (nabije) verleden boekjes met foto's van de
steden en dorpen op Walcheren. Vooral de serie 'Kent U ze nog, de was een
groot succes. Daarnaast werden in allerlei boeken over Walcheren, b.v.
boeken die de geschiedenis van ons voormalig eiland gedurende de jaren 1940-
26
