weer zeer geslaagd kan worden genoemd.
De liefde voor het eigen heem kwam vooral tussen de regels door naar voren
tijdens de vragenronde waarin hij daden van negatieve hoofdrolspelers en ook
heldendaden durfde te relativeren tot menselijke proporties.
Om de gebeurtenissen rond de Scheldemonding in het juiste kader te plaatsen,
begon de spreker in zeer globale trekken de voorgeschiedenis weer te geven die
uiteindelijk zou leiden tot de landing in Normandië en de bevrijding van
Antwerpen in een later stadium. Omdat de aanvoerlijnen van de geallieerden
te lang werden, was het noodzakelijk om de Scheldemonding zo snel mogelijk
te zuiveren van de bezetters, zodat de havens van Antwerpen benut konden
worden. Maar om dezelfde strategische reden werd door de Duitsers getracht
dit zo lang mogelijk te voorkomen.
Een min of meer toevallige omstandigheid was, dat door de bevrijding van
Antwerpen het 15e Duitse leger (meer dan 120.000 man en het nodige
materieel) in noord-west België ingesloten zat.
Daarnaast lag, achter het Leopoldkanaal, de Duitse 64e infanteriedevisie, een
divisie van ervaren frontsoldaten die met verlof waren geweest en kort daar
voor weer ingezet werden. Hitier zelf had bevolen dat ze zich tot de laatste man
moesten verdedigen. Represailles op bloedverwanten zouden plaatsvinden
voor degenen die dit bevel zouden negeren.
U begrijpt dat dit nu niet een ideale situatie voor een spoedige bevrijding van
het gebied was. Het zou dan ook ruim zeven weken van zware strijd vergen eer
die bevrijding een feit was.
Veldmaarschalk Rommel had de kust herschapen in een bijna onneembare
vesting: de Atlantikwal, betonnen bunkers, prikkeldraadversperringen, mij
nenvelden, geschutsopstellingen, staketsels en versterkte loopgraven en tussen
Oostende en Brugge grote geïnundeerde gebieden. Bovendien was het
merendeel van de bewoners verdreven.
Op de wegen die begaanbaar waren vond wekenlang de terugtocht van het 15e
Duitse leger plaats. Op 23 september 1944 was deze operatie voltooid. Dit leger
zou later de geallieerden nog veel last bezorgen, b.v. bij Bergen op Zoom en
Arnhem.
Tijdens die terugtocht werd op 11 september 1944 Breskens zwaar gebom
bardeerd. Honderden Duitse militairen kwamen daarbij om, maar ook 200
burgers. Bovendien werd het hele dorp vernield of zwaar beschadigd.
Op 8 september 1944 verschenen de Canadezen voor het Kanaal van Gent naar
Brugge. Was tot dan toe de opmars door België betrekkelijk vlot verlopen, het
grote aantal Duitse militairen, het goed te verdedigen terrein en de strategische
ligging veranderde dit op slag. Ruim zeven weken, tot 1 november 1944, zou
west Zeeuws-Vlaanderen frontgebied worden. Door de dagelijkse bombarde
menten en beschietingen werden dorpen en steden met de grond gelijk
gemaakt. De streek zou één van de zwaarst getroffen gebieden van
West-Europa worden. De mensen die er nog woonden hadden geen gas,
waterleiding, electriciteit, telefoon of radio, bleven vanwege de vele beschie
tingen en leefden in die periode zeer geïsoleerd. Van Schoondijke, Oostburg,
Breskens en Sluis bleven alleen rokende puinhopen over. Naast de schade aan
roerend en onroerend goed vielen er ook veel doden en gewonden.
Zeven weken lang viel er iedere dag iets aan te tekenen voor het verhaal van de
heer Van Vooren. Een triest verhaal zou het worden. Het was dan ook in deze
fase van de lezing, dat meerdere aanwezigen met vochtige ogen terug dachten
aan eigen belevenissen uit die tijd.
24
