Duitser, maar in dienst van de VOC, deel uit. Hij schreef een verslag van de
bijzondere reis en maakte bovendien ongeveer 150 schetsen van het Chinese
landschap, de steden, de mensen en de natuur. In 1655 werd dit verslag te
Amsterdam in druk uitgegeven. Het werd enorm populair en beleefde vele
drukken en vertalingen. Met name de prenten, die overigens aan de Europese
smaak en mode waren aangepast en hier en daar nogal afweken van de
originele tekeningen (zo ontwaren we o.m. trapgevels in China!), hebben grote
invloed op de Chinese motieven in de Europese kunst en kunstnijverheid, de
zgn. Chinoiserie, gehad.
Johan Nieuhof mocht de grote populariteit van zijn reisverslag zelf niet meer
beleven: hij verdween in 1672 spoorloos op het eiland Madagascar.
Het Kon. Zeeuwsch Genootschap der Wetenschappen bezit in haar collecties
een afschrift van Nieuhofs reisverslag, maar het originele journaal - een ma
nuscript uit 1658 - bleek zich in de Bibliothèque Nationale te Parijs te
bevinden. Het is dit verslag dat in Middelburg op de tentoonstelling te zien was
en waaruit 81 kleurenplaten in het onderhavige boekwerk zijn gereproduceerd.
'Johan Nieuhofs beelden van een Chinareis' bevat 100 blz. en een groot aantal
illustraties. De talrijke tekstfoutjes doen helaas enige afbreuk aan dit mooie
werk.
Tot slot twee kleinere uitgaven, beide eveneens ter begeleiding van tentoon
stellingen uitgebracht. Wilbert Weber, conservator van het Stedelijk Museum
in Vlissingen, schreef 'Een gezonken VOC schip, 't Vliegend Hart'.
In dit aardige 25 blz. tellende en rijk geïllustreerde boekje geeft hij een beeld
van de in 1735 voor de Walcherse kust vergane Oostindiëvaarder 't Vliegend
Hart'. Het schip werd in 1983 wereldnieuws, toen uit het wrak een kist met
gouden en zilveren munten werd opgedoken. Allerlei andere, zeer interessante
archeologische vondsten bleven daarbij in de schaduw, maar worden hier wat
meer naar voren gehaald
Van de hand van A.H.J.M. Prinsen, gemeente-archivaris van Veere, ver
scheen 'Balthazar de Moucheron. Voorloper van de VOC'. In 22 blz. geeft
Prinsen een korte levensbeschrijving van Balthazar de Moucheron (geboren
Antwerpen 1552, vermoedelijk overleden in Frankrijk in 1630). Deze
koopman reedde reeds vóór de oprichting van de VOC (in 1602) in de jaren 90
van de 16e eeuw schepen uit naar Indië. Na de tekst volgen foto's van enkele
Veerse archiefstukken m.b.t. deze reizen en de transcripties daarvan.
Leendert van der Pool en Lodewijk Wagenaar, Verbeeld verleden, Middel
burg, Stichting VOC publicaties/Middelburgse Teekenacademie, 1987
30,-)
L. Blussé en R. Falkenburg, Johan Nieuhofs beelden van een China-reis
1655-1657, Middelburg, Stichting VOC publicaties, 1987 30,—)
Wilbert Weber, Een gezonken VOC schip, 't Vliegend Hart, Middelburg,
Stichting VOC publicaties, 1987 10,
A. Prinsen, Balthazar de Moucheron. Voorloper van de VOC, Middel
burg, Stichting VOC publicaties, 1987 (f 5,
P.S.
40
