deel 3, dat aan boord van de Engelse vloot voor Vlissingen 'typhus
vlektyphus) and dysentery was more common than polder fever' Zeeuwse
koorts). Eén van de deelnemers aan de expeditie noemde Walcheren dan ook
'no longer a place for a gentleman'.
Terzijde wil ik graag nog opmerken, dat de Engelsen meestal het woord
'typhus' gebruiken als zij onze vlektyphus bedoelen. Onze typhus abdominalis
(buiktyphus) wordt in de Engelse literatuur meestal 'typhoid' genoemd. Bij
vertalingen zijn door verwisseling van deze uitdrukkingen vaak heilloze
verwarringen ontstaan!
In tegenstelling tot wat mevrouw Van Loo-Ditmar schrijft - dat uit Engeland
geen hulp werd geboden - schrijven Lloyd en Coulter in hun boek (zie boven),
dat de marine chirurgijns op Walcheren aan wal zette om de chirurgijns van de
landmacht te helpen, terwijl uit Engeland ook twee hospitaalschepen werden
gezonden en wel de 'Asia' en de 'Bulliver'. Verder werden 40 schepen ingezet
om de zieken terug te brengen naar Ipswich en Harwich.
Dat er van cholera sprake zou zijn geweest is zeer onwaarschijnlijk. Immers in
de verslagen wordt geen melding gemaakt van het heftig braken en de ernstige
diarrhee, verschijnselen die met cholera gepaard gaan.
Ook wordt geen melding gemaakt van heftige spierpijnen, die kunnen
optreden als gevolg van de uitdroging. Ook bedraagt de sterfte aan cholera
tijdens een epidemie wel 50%, wat zelfs tot 70% kan oplopen. En ook dit
blijkt niet uit de ter beschikking staande gegevens.
De grote sterfte op de volgepakte schepen is vermoedelijk veroorzaakt door
vlektyphus. Uiteraard kon pas na vervolmaking van de microscopische en
bacteriologische diagnostiek op het eind van de negentiende eeuw de diagnose
beter gesteld worden. Niet onvermeld mag blijven, dat - hoewel Ross
inderdaad aantoonde dat de mug het voertuig is voor de malaria-parasiet -
deze parasiet in feite ontdekt is door de Franse officier van gezondheid Charles
Louis Alphonse Laveran (1845 - 1922) in 1880. Hij vond de malaria parasiet in
het bloed van een 24-jarige soldaat in Algerije.
Hopelijk is het artikel van mevrouw Van Loo reden voor de lezers om te gaan
snuffelen in oude dagboeken en familie-archieven.
Literatuur
Doelenman, H.: De malaria-parasiet te Middelburg in de jaren 1940 tot en met
1945. Diss. Leiden. Uitg.: Oosterbaan Le Cointre, Goes, 1946.
Harrison, G.: Mosquitoes, malaria man: a history of the hostilities since
1880. Murray, London, 1978.
Swellengrebel, N.H. en Buck, A. de: Malaria in the Netherlands. Scheltema
Holkema, Amsterdam, 1938.
J.P. Davis: A scientific and popular view of the fever of Walcheren, 1810,
London.
G.P. Dawson: Observations on the Walcheren disese. 1810. London.
G. Hargrove: An account of the islands of Walcheren and South-Beveland.
Dublin, 1812.
J. Wright: History of the Walcheren remittent fever. 1812. London.
(De laatste vier boeken worden vermeld op pag. 595 van het Lehrbuch der
Geschichte der Medizin, derde druk, deel 3, geschreven door Heinrich Haeser
(1811-1884), uitgegeven in 1892.)
36
