Dijkje
'k 'eleze
Een mirakel aan de Lange Delft?
In de kerkdeur van de Gasthuiskerk aan de Lange Delft in Middelburg is de
houten middenstijl op gotische wijze gebeeldhouwd. In het midden is een
Maria-met-kind uitgestoken, waaraan in mijn jeugd het kopje ontbrak. Men
vertelde mij dat het tijdens de Beeldenstorm op 22 augustus 1566 was ont
hoofd.
Wellicht is dat een legende, maar ik vond het helemaal fantastisch dat je de ge
volgen van de Beeldenstorm nog met je eigen ogen kon aanschouwen. En bij
het passeren kon ik nooit nalaten er naar te kijken en even het poortje binnen
te lopen.
Als je nu in de Lange Delft loopt zie je dat Maria op miraculeuze wijze een
nieuw hoofdje heeft gekregen. Zo'n ontdekking zou in vroeger eeuwen aanlei
ding zijn geweest tot een grote devotie. Tegenwoordig denkt men eerder aan
een over-ijverige restaurateur die eenvoudig een nieuw kopje heeft gemodel
leerd en er op geplakt. Alles moet nu glad en gaaf zijn, maar het kapotte beeld
je vervulde me vroeger met grote deernis.
Architectuur uit heden en verleden blijkt bij een groot publiek belangstelling te
wekken. Vandaar dat we hier Uw aandacht vragen voor enige boekjes over
gebouwen.
Allereerst de Abdij. Over het Middelburgse abdijcomplex zijn in de loop der
jaren talrijke publikaties verschenen. Vorig jaar kwam daar weer een nieuwe
titel bij. Sjaak van der Linde schreef 'De Abdij van Middelburg' en Fanoy
Boeken gaf het uit. Dit boekje van 32 blz. beoogt niet meer dan een handige
gids voor de bezoeker van Middelburg te zijn. De informatieve tekst is dan ook
tweetalig (Nederlands en Duits). Met de navolgende passage (blz. 30) kan ik
echter niet instemmen. 'Belangrijke informatiebronnen waren de Abdijbiblio
theek en de stadsarchieven van Middelburg, maar die zijn beide verloren ge
gaan'. De primaire bronnen voor onderzoek naar de geschiedenis van de Abdij
van Middelburg zijn nu juist niet de stedelijke archieven (die inderdaad zeer
zwaar gehavend zijn in 1940), maar de archieven van de Abdij zelf (groten
deels verloren gegaan in '40) en de diverse provinciale archieven, waar nog ge
noeg in te vinden is (zie b.v. het interessante boekje van J.H. Kluiver, het prin
senlogement in de Abdij te Middelburg, 1987). De stad Middelburg had n.l.
geen zeggenschap over dit aanvankelijk geestelijke en later provinciaal-
bestuurlijke complex. 'De Abdij van Middelburg' is met vele illustraties,
hoofdzakelijk in kleur, verlucht. Bij enkele afbeeldingen zijn foutjes in de bij
schriften geslopen (blz. 8 en blz 11). Het uitklapbare omslag (ontwerp Henk
Wittenberg, foto's Jaap Wolterbeek) is zeer origineel: kiekjes van de Abdij op
wat speelse wijze met elkaar verbonden. Maar de Abdij bleek te groot om hele
maal afgebeeld te worden. Wellicht kan de rest van de gebouwen nog eens op
het omslag van een herdruk van dit handige gidsje in beeld gebracht worden.
Eveneens in 1988 verscheen een bij het voornoemde boekje aanluitende uit-
35
