het Entrepot, zoals het 0,1.Huis toen genoemd werd, viel 's middags om half
twee de eerste zware bom. Omdat het gebouw veel ammunitie en grote
voorraden graan bevatte, brandde het volledig uit.
In het kader van het 'VOC festival' heeft het gemeentebestuur van Middelburg
in 1987 op de ter plekke na 1940 nieuw gebouwde huizen een gedenkplaat aan
laten brengen. Na de portretten van enkele bewindhebbers van de VOC komen
de pakhuizen aan de orde: die achter het O.I.Huis in de Breestraat gingen
eveneens in '40 verloren, maar aan de Korendijk en in de Verwerijstraat zijn er
nog te vinden. Vervolgens hoofdstukjes over de werf (voor de betekenis van de
VOC als werkgeefster en gegevens m.b.t. de zeevarenden op Zeeuwse VOC-
schepen verwijs ik naar de artikelen die Erik van der Doe en Arnold Wiggers
daarover in het 'Zeeuws Tijdschrift' 1987 nrs. Ill en VI schreven), het uitvaren en
de thuiskomst.
Na dit Zeeuwse deel volgt nog een hoofdstuk 'Azië in Nederland' over de
invloeden van het Verre Oosten op onze cultuur. De z.g. 'Chinoiserie' is bekend,
maar er was, zowel op het terrein van eten en drinken als wetenschap en kunst,
veel meer.
Het sluitstuk 'Winsten met verlies. Een financieel-economische nabeschouwing'
hangt er naar mijn idee wat bij. Uiteraard is een kosten-baten analyse van de
multinational VOC van belang, maar hier maakt dat een wat obligate indruk.
Terugblikkend en het gehele werk overziend, moeten we Van Gelder en
Wagenaar complimenteren. Ze zijn er n.l. in geslaagd een complexe materie - de
historie en bedrijfsvoering van de VOC - in kort bestek voor een breed publiek te
ontsluiten en daarbij de lijnen door te trekken naar het heden - de sporen van de
Compagnie -, dus de historie levend te maken. Bovendien heeft een overvloed
aan feiten en details de leesbaarheid niet in de weg gestaan.
Een mooi boek!
In de volgende Wete een bespreking van een andere uitgave van de Bataafsche
Leeuw. We richten de aandacht dan op 'Nederlandse zeehavens tussen 1500 en
1800', d.i. de handelseditie van het proefschrift waarop Peter Sigmond,
directeur van de Rijksarchiefschool, in maart van dit jaar in Leiden pro
moveerde.
Roelof van Gelder 13 Lodewijk Wagenaar, Sporen van de Compagnie. De VOC in
Nederland, Amsterdam, De Bataafsche Leeuw, 1988 (f 39,90).
35
