Zoodra Louws vernam dat er eene klacht tegen hem ingediend was, haastte hij zich het te veel
gevorderde, behalve de 60,50 aan de rechthebbenden terug te geven, doch eenige weigerden
de aanneming daarvan, onder welken er waren, die ook teruggave vorderden van hun aandeel
in de 60,50, hetgeen blijkbaar de rentmeester ook billijk achtte, dewijl hij Jan Jakobsen
eene quitantie afgaf van 13,80. en werd hem dus als aandeel in de 60,50, 92 cents
afgetrokken. Er werd dus met ongelijke maten gemeten.
Eenige beetgenomen tiendplichtigen besloten na afloop van het justicieel onderzoek eene
brochure deze brochure) uittegeven, waarin, wat hier is meegedeeld, ter kennis van het
publiek zou gebracht worden. Een hunner bood daarom eene advertentie in de Middelburg-
sche Courant aan. behelzende de voorlopige aankondiging van het verschijnen dezer
brochure.
Het zij verre van ons den heer Van Hardebroek onaangenaam te zijn, evenmin hem in
verdenking te brengen, integendeel moeten wij hem dankbaar zijn, dat door zijne hulp de
door ons gelaakte feiten aan 't licht zijn gekomen.
De klagers ontvingen van den Officier van Justitie ten antwoord 'dat er geene termen waren
om den pachter Louws te vervolgen'. Zij wendden zich toen tot den President van de
Rechtbank en ontvingen van hem een zelfde antwoord; toen wendden zij zich tot den
Procureur-Generaal bij het gerechtshof te 's Hage en twee personen gingen bovendien
mondelinge toelichtingen aan gezegden Procureur-Generaal geven. Ook van hem ontvingen
zij hetzelfde antwoord.
Het ligt zeker aan ons, eenvoudige landbouwers, dat wij geen onderscheid kunnen maken
tusschen wat strafbaar en niet strafbaar is, maar in onze eenvoudigheid redeneeren wij aldus:
wanneer wij aanmerkingen maken op, naar ons gevoelen, onrechtmatige handelingen, maar
brutaal-weg (in casu door Louws) afgewezen worden, en deze dan onmiddellijk teruggave
(althans gedeeltelijke teruggave) doet van het te veel gevorderde, wanneer hij verneemt dat er
eene klachte tegen hem is ingediend, dan zou men zoo zeggen dat hij zelf gevoelt niet goed
gehandeld te hebben. Wanneer iemand gestolen heeft en het gestolene teruggeeft wanneer zijn
misdrijf ontdekt is, zou hij dan niet in rechten vervolgd kunnen worden? Wij meenen van ja.
Wanneer ik voor een werk ten behoeve van anderen 4,uitgeef, is het dan niet strafbaar
wanneer ik die anderen 10,laat betalen? Had Louws het recht om zonder machtiging van
de tiendplichtigen en zonder hen er mee in kennis te stellen, 80,voor St. Nicolaasgebak
uittegeven en hen dit bedrag te doen betalen, onder den naam van onkosten! De Justitie
schijnt dit alles niet strafbaar te achten. Nu willen wij niet beweren.dat Louws zich aan diefstal
heeft schuldig gemaakt, wij willen gaarne de qualificatie zijner handelingen aan het publiek
overlaten. Wij waren van oordeel dat Louws door zijne handelingen tegenover eenige
tiendplichtigen zich schuldig had gemaakt aan strafbare handelingen, waarom wij de justitie
verzochten onze klachte te behandelen zoals de wet voorschrijft. Zegt de Justitie dat de
handelingen van Louws niet strafbaar zijn (de redenen waarom niet strafbaar zijn ons niet
opgegeven), dan moeten wij ons daarbij neerleggen. Het doel onzer brochure is: om door
publiciteit van het voorgevallene te voorkomen, dat de tiendplichtigen in het vervolg niet
meer, hetzij dan al of niet opzettelijk, bij den neus genomen zullen worden. Open kaart spelen
voorkomt elke verdenking. Moge de rentmeester zelf in het vervolg de tienden in ontvangst
nemen.
Meliskerke, April 1901
Namens vele tiendplichtigen:
L. Bosschaart p. Flipse
Jan Jakobsen Jr. Z. Jobse
J. de Korte
Jbs. Benou
L. Melse Jr.
A. Huigense
A. Verhage
A. Aamoutse Az.
P. de Korte
25
