'k eleze
OPROEP
'Kent, en versint, Eer dat je mint'. Vrijen en
trouwen 1500 -1800 is de titel van een tentoon
stelling die van 16 juni t/m 19 augustus a.s. in
het Zeeuws Museum, Middelburg, te zien zal
zijn. 'Kent, en versint, Eer dat je mint' is een
gezamenlijk project van het Historisch Mu
seum Marialust te Apeldoorn en de Stichting
Werkplaats Wetenschap en Maatschappij in
Zeist. In de aan het project deelnemende musea
te Apeldoorn, Den Haag, Roermond, Middel
burg, Bergen op Zoom, Groningen en Amers
foort was of is de tentoonstelling in de periode
van 5 november 1989 - 31 maart 1991 opgesteld.
Bij de tentoonstelling 'Kent, en versint, Eer dat
je mint' verscheen onder redactie van Petra van
Boheemen, Ton Brandenbarg, Lène Dresen-
Coenders, Jan van Haaren en Hans de Mol een
gelijknamige publicatie. Deze 208 bladzijden
tellende uitgave stijgt ver uit boven de gebruike
lijke tentoonstellingscatalogus. Het is een zeer
rijk geïllustreerd boekwerk (met goed gerepro
duceerde zwart-wit- en kleurafbeeldingen).
Diverse auteurs geven in 9 hoofdstukken een
overzicht van onze huidige opvattingen en
kennis over vrijen (hier ruim op te vatten als
omgang voor het huwelijk) en trouwen in de
Noordelijke Nederlanden in de periode 1500
-1800. De titel is ontleend aan Jacob Cats' 'Liefdes
Kort-sprake', waarin mannen en vrouwen wor
den gewaarschuwd elkaar eerst goed te leren
kennen voor elkaar de liefde te verklaren.
Het tijdperk 1500 - 1800 is gekozen 'omdat dat
de tijd is waarin het gezin als hoeksteen van de
samenleving vorm kreeg' (p. 6). Die hoeksteen
werd echter op tal van manieren bedreigd.
Allerlei teksten laten dat zien. Evenals talrijke
objecten en afbeeldingen.
Emblemata (zinnebeeldige prenten met bijschrif
ten) bijvoorbeeld, als 'Sinne- en minnebeelden'
van Jacob Cats. Of diens grote werk 'Houwe-
lick (Middelburg 1625).
Het boek bevat, zoals gezegd, bijdragen van
verschillende specialisten. We lezen o.m. over
ontmoetingsplaatsen voor vrijers en vrijsters,
kerkelijke opvattingen over vrijen en trouwen,
het wereldlijk recht inzake verloving en huwelijk
en bruiloftsgebruiken. Curiosa als het zoge
naamde 'nachtvrijen' (pp. 66-67) of 'kwansel-
bieren' (pp. 145-147) kregen eveneens een plaats.
Aardig is ook het hoofdstuk 'ter bruiloft geno
digd' over de verschillende bruiloftsgebruiken
(bij de illustraties o.a. een tweetal 18e eeuwse
huwelijkswensen uit de collecties van de Zeeuw
se Bibliotheek). Hoewel niet alle bijdragen even
soepel geschreven zijn, is 'Kent, en versint, Eer
dat je mint' m.i. een belangwekkende uitgave,
die voor een breed publiek interessant kan zijn.
Het boek is tijdens de tentoonstelling verkrijg
baar aan de balie van het Zeeuws Museum voor
een speciale museumprijs van f 29,50.
- Petra van Boheemen, Lène Dresen- Coenders
en Hans de Mol (eindred.), 'Kent, en versint,
Eer dat je mint'; vrijen en trouwen 1500-
1800, Zwolle, Uitgeverij Waandersb.v., 1989
(f 37,50), ISBN 90-6630-152-x
Rectificatie
De Middelburgers in beeld
Bij de bespreking van dit boek is helaas ver
zuimd te vermelden dat de samenstellers zijn:
drs. P. Sijnke, mevrouw M. Vaals en mevrouw
A. van Waarden, allen werkzaam bij de Ge
meentelijke Archiefdienst te Middelburg. Onze
excuses voor deze omissie.
In 1990 bestaat de Kapel van St. Maarten te
Hoogelande (gemeente Mariekerke) 800 jaar.
Ter gelegenheid daarvan is een lustrumwerk
groep in het leven geroepen, die zich o.a. bezig
houdt met de organisatie van een tentoonstel
ling in de Kapel. Deze tentoonstelling zal voor
het publiek geopend zijn vanaf 3 juni tot eind
augustus, elke woensdag t/m zondag van 13-17
uur. Andere bezoektijden mogelijk op afspraak.
De entree is gratis. De werkgroep zoekt thans
nog medewerkers die als suppoost aanwezig
willen en kunnen zijn tijdens de tentoonstellings
uren.
Inlichtingen en opgave zijn mogelijk bij me
vrouw N. Brüggen - Hoegen, Hogelandseweg 3,
4363 SB Grijpskerke, tel. 01180 - 38307 of
27382.
Onder onze leden zijn er wellicht die hier graag
aan mee willen werken en tijd voor hun heem
beschikbaar willen stellen.
13
