ren is ermee gediend.
A.P. de Klerk
F. A. Broeksma, Walcheren in woord en beeld
(Walcheren-reeks 2). Z.p., Heemkundige Kring Wal
cheren, 1990, 72 pp. (f 11,95; voor leden f 8,95).
We hebben al eens eerder opgemerkt dat lite
raire werken weinig figureren in deze recensie
rubriek. Toch zijn er genoeg Zeeuwse dichters
en schrijvers en is er zelfs een landelijk de aan
dacht trekkende serie mooie literaire boekjes:
de zgn. Slibreeks (voorheen uitgegeven door het
helaas ter ziele geganeZeeuws Kunstenaars
centrum te Middelburg en thans door de aldaar
gevestigde Stichting Beeldende Kunst Zeeland).
Voordat deze reeks bestond, was er in de jaren
zeventig het tijdschrift "Slib".
In 1986 werd een nieuw literair Zeeuws tijd
schrift opgericht, het vier maal per jaar ver
schijnende "Ballustrada". Dit literaire periodiek
bevat gedichten, verhalen en essays. Onder de
medewerkers treffen we namen aan als Johanna
Kruit, Lou Geerse, Andreas Oosthoek, Wim
Hofman en Lou Vleugelhof.
Regelmatig worden speciale themanummers
uitgegeven, zoals "De nieuwe jeugdliteratuur"
(nr. 1, 1989),"Sciencefiction"(nr. 2/3,1990)en
recentelijk "Altijd oorlog" (nr. 1, 1991).
Uit het voorwoord van deze qua inhoud geva
rieerde aflevering: "Wat doet een redactie beslui
ten een nummer uit te geven met als thema
"Altijd oorlog"? Is het cynisme? Fatalisme?
In een oorlog toont de mens waartoe hij in staat
is. De redactie nodigde een aantal schrijvers uit
hun gedachten hierover vorm te geven".
En dat thema brengt ons van de literatuur naar
de (recente) historie. Ondanks het gegeven dat
het overzichtsverhaal van onze provincie tijdens
de tweede wereldoorlog met de boeken van De
Bree en Van der Ham (Zeeland 1940-1945, deel
1 en 2) wel verteld is, blijft er ruimte voor
detailstudies.
In de afgelopen meimaand verschenen er twee
boeken, geschreven en samengesteld doorjonge
amateur-historici, die de oorlogsperiode in ons
gewest vooral van de Duitse kant belichten.
Het eerste boek, van de hand van Hans Hou
terman, is getiteld "Deutschland" verovert Zee
land. De Duitse inval in Zeeland, mei 1940.
Dat "Deutschland" in de titel slaat op het SS-
regiment "Deutschland". De auteur merkt in
zijn verantwoording (blz. 3) op: "Het is de inzet
in Zeeland van deze eenheid die tot onderwerp
van de onderhavige studie is geworden" en
"Hoewel de titel: "Deutschland verovert Zee
land" zou doen vermoeden dat slechts de acties
van het SS-regiment "Deutschland" ter verove
ring van de Zeeuwse eilanden beschreven zou
worden, is er meer dan voldoende aandacht
besteed aan het zeker niet onbelangrijke aan
deel van de ondersteunende eenheden van ver
kenners, genisten, artilleristen, etc. Getracht is
om aan de hand van hun ooggetuigeverslagen,
aangevuld met historisch feitenmateriaal, een
beeld te schetsen van de meioorlog in Zeeland
zoals de Duitsers deze meemaakten"... Het is
dan ook een Duits verhaal geworden".
Houterman heeft de Duitse militaire opmars in
Zeeland vooral in Zuid-Bevelandtamelijk
gedetailleerd beschreven. Zijn boek (ruim 90
blz. op A4-formaat) is rijk geïllustreerd met
(zeldzame) foto's, bijeengebracht door Jan de
Jonge.
Voor wat betreft Walcheren wordt met name de
situatie te Vlissingen behandeld (blz. 68-75). In
Bijlage 5 (blz. 86-87) wordt ingegaan op het
bombardement van Middelburg (17 mei 1940).
Zoals u misschien weet, is de laatste tijd over dat
bombardement nogal wat discussie ontstaan.
Vroeger werd aangenomen dat het een Duits
terreurbombardement betrof, grotendeels uit
gevoerd door de Duitse luchtmacht. In het
vorig jaar verschenen boekje "Vreselijke Vrij
dag" wordt die stelling nog aangehangen.
Houterman: "De herinneringen aan het gebeu
ren lopen dermate uiteen, dat het niet veran
twoord lijkt, hier conclusies aan te verbinden.
Resumerend willen we concluderen dat de
"oude visie" van terreurbombardement wel zeer
twijfelachtig is en vrijwel niet plausibel. Het
meest voor de hand liggend moet men uitgaan
van zware beschietingen door artillerie, vers
terkt door ondersteunende bombardementen
vanuit de lucht" (blz. 86). Dit strookt met de
uitkomst van een recent onderzoek van de
Documentatiegroep Walcheren 1939-1945. Ik
denk dat die conclusie juist is: er is geen sprake
geweest van een systematisch uitgevoerde Duit
se luchtaanval. Daarbij moet aangetekend wor
den dat mogelijk zelfs geallieerde granaten in de
Zeeuwse hoofdstad zijn terechtgekomen (van
24
