ARCHIEFVONDSTEN
5 Mei: Bevrijdingsdag
Op 5 mei herdenken wij de bevrijding: het einde
van de Tweede Wereldoorlog. Op Walcheren
zou men deze herdenking net zo goed - of nog
beter - op begin november kunnen stellen.
Toch zou men ook op 5 mei terecht een bevrij
ding kunnen herdenken, n.l. het einde van de
Franse tijd in 1814.
Op die datum werd er "in naam van Zijne
Koninglijke Hoogheid WILLEM FREDERIK,
Prins van Oranje-Nassau, Souverein Vorst der
Vereenigde Nederlanden" een proclamatie af
gekondigd door de Commissarissen Generaal
van het Departement der Monden van de Schel
de (N.B. de Franse naam voor Zeeland):
W.P. van der Burcht van Lichtenbergh en J.H.
Schorer.
Waarde Landgenooten!
Lof en dank aan de oneindige goedheid van den
ALMAGT1GEN!
Of zou de eerste uitboezeming van een bewogen
hart in dit oogenblik wel een andere strekking
kunnen hebben?
Eindelijk toch hebben de rampzalige toneelen
des Oorlogs plaats gemaakt voor een lieflijken
algemeenen Vrede: het treurigst uitzigt op uiter
ste elende en verwoesting, 't welk ons in dit
Eiland benaauwde, voor eene gegronde hoop
op welvaart en voorspoed: Alle willekeurige
O verheersching van Vreemden, voor een welda
dig Bestuur van eigen Ingezetenen.
En eindelijk maakt het Eiland Walcheren, bene
vens de andere Zeeuwsche Eilanden wederom
een gedeelte uit der Vrije Vereenigde Nederlan
den onder het Opperbestuur van eenen Vorst
uit den huize van Oranje, even als hoogst-
deszelfs doorluchtige Voorvaderen uit Neer-
landsch bloed gesproten; een huis, waarvan de
naam alleen alle welgestelde harten der Zeeuwen
van erkentenisse en eerbied doet ontgloeijen.
Lof en eere aan den Almagtigen! brengt Hem de
offers Uwer dankbaarheid toe, betaald hem
uwe geloften.
Het is de wettige opdragt der Souvereiniteit
dezer Landen, door den Volke aan Zijne Ko-
ninglijke Hoogheid, Willem Frederik gedaan;
Het is de Grond-wet die daarop gebouwd en
even eens op den 29 Maart laastleden is aan
genomen; het is de in bezitneming van dit
geheele Eiland, in naam van bovengemelden
Vorst, welke wij als Hoogst-deszelfs Commis
sarissen Generaal, het genoegen hebben UL.
mits dezen aan te kondigen.
Geluk, dan, waarde Landgenoten! met deze
wonderbaar gezegende uitkomst der omstan
digheden!
En nu blijdschap! Vreugde! Eerbewijzing!
Maar ook algemeene hartelijke Verzoening!
eerbied voor rust en orde! liefde voor Godsdienst
en goede zeden! ondergeschiktheid aan Wet en
Overheid!
Zoo dragen alle uwe daaden het kenmerk van
de opregtheid uwer bedoelingen!
Zoo achtervolge de goede God dezelve met de
beste zijner zegeningen!
En onze algemeene verkennings-leuze zij altoos
en alomme: voorGod! voor Vaderland en Oranje!
En opdat het oogmerk onzer zending en gevoe
lens aan allen kenbaar worde, zal deze alomme
in dit Eiland worden aangepakt en afgekondigd
daar zulks gewoon is te geschieden.
Gedaan te Middelburg den 5 Meij 1814.
De Commissarissen Generaal voornoemt.
W.F. van der Burcht van Lichtenbergh
J.H. Schorer
In tegenstelling tot de afloop van de Tweede
Wereldoorlog was het westen van Nederland
toen eerder bevrijd. Zoals uit de proclamatie
blijkt, was de zoon van stadhouder Willem V al
ingehaald als Souverein Vorst (30 november
1813) en was de grondwet (Van Hogendorp had
een ontwerp klaar liggen) al aangenomen (29
maart 1814), toen Walcheren nog steeds een
deel van het Franse rijk uitmaakte en er zich op
kon 'beroemen' nog door of in ieder geval
14
