molen die hij verscheidene keren heeft geschil
derd onder de titel "Molen bij avond" en wel de
molen van Blaricum. Deze molen werd gebouwd
in 1759 als korenmolen in Baarn, in 1873 overge
plaatst naar Blaricum en in 1927 afgebroken.
Het laatste schilderij dat Mondriaan van deze
molen maakte, is van 1916 terwijl hij toen al op
een heel andere wijze schilderde. Mondriaan
moest ook leven en hij schilderde eveneens voor
de verkoop in opdracht. Dit hield hij echter
streng gescheiden van zijn "echte" werk.
Windmolen bij zonlicht, 1908
Haags Gemeentemuseum
Veel indruk heeft Mondriaan gemaakt met
"Windmolen bij zonlicht" 1908) dat voor het
eerst te zien was op de tentoonstelling in het
Stedelijk Museum te Amsterdam in 1909. Het
valt wat betreft tijdperk en schilderwijze binnen
de Domburgse periode hoewel we niet te doen
hebben met een Zeeuwse molen. Deze molen is
een wipwatermolen, genaamd "De Roode mo
len", gelegen in de "Roode molenpolder" bij
Baambrugge (prov. Utrecht) (niet te verwarren
met de andere "Rode molen", n.l. die van Dom
burg), in 1927 buiten gebruik gesteld en in 1930
afgebroken. Van deze wipwatermolen heeft
Mondriaan enkele voorstudies gemaakt. Het
schilderij is minder pointillistisch maar meer
divisionistisch, d.w.z. met korte streepjes, waar
door het optisch effect van kleurenmenging
ontstaat. Het schilderij bestaat uit drie primaire
kleuren, geel, rood en blauw en het maakt veel
indruk als je het in het Haags Gemeentemuseum
ziet hangen. Jaffé schrijft "dat het Mondriaan
met dit schilderij is gelukt al zijn vreugde voor
de stralende werkelijkheid terug te brengen tot
dat helder opklinkend akkoord, deze drieklank
van primaire kleuren, waarin zijn visie op de
werkelijkheid, zijn optimisme ook, haar uiting
vindt".
Ook in Zeeland heeft Mondriaan een molen
geschilderd en wel de "Molen bij Domburg"
1909) en "De rode molen" (1911) ook Dom
burg. Nu is deze molen vaker geschilderd en
getekend, ook door Jacoba van Heemskerk,
Charley Toorop en Maurice Goth. De molen is
een korenmolen, grondzeiler, genaamd "Wel
tevreden" en in 1817 gebouwd door G. Pas-
senier timmerman/aannemer te Domburg. In
de tijd dat Mondriaan hem schilderde, was L.
Passenier eigenaar en molenaar (1890-1920),
thans behoort de molen aan de gemeente
Domburg en is het J. Hoefkens uit Middelburg
die hem geregeld bemaalt.
Molen bij Domburg, 1909 (1908)
Haags Gemeentemuseum
19
