1
Ook deze keer zijn er weer diverse vragen te
beantwoorden. Verder bieden we u weer een
aantal bijdragen, die zeer gevarieerd zijn en
waarbij u zeker weer iets van uw gading kunt
vinden.
J. Louwerse
Hoewel de vorige Wete door een computersto
ring bij de verzending later in uw bus viel dan de
eerste bijeenkomst van dit jaar, spoedden toch
ruim 200 belangstellenden zich naar Koudeker-
ke, alwaar geen stoelen genoeg waren. Velen
hebben vanaf een hoge barkruk neergekeken op
de spreker van deze avond, de heer A. Luteijn,
die verhaalde over de geschiedenis van de
Hugenoten in deze regio.
Tijdens een verblijf van 35 jaar in de Randstad
was het hem opgevallen dat de kennis omtrent
het verblijf van de Hugenoten in Zeeland zeer
summier was of ontbrak. Dit was voor de
spreker des te meer een reden om dieper in deze
materie te duiken.
Over de oorsprong van de naam "Hugenoten"
bestaan verschillende theorieën, o.a. deze: "Eid-
genossen" (eedgenoten) of "huisgenoten"; ge
noemd naar de aanvoerder 'Hugues' of afgeleid
van het oud-Franse scheldwoord 'hugon' (dui
vel). Maar de scheldnaam werd soortnaam.
Al had het Edict van Nantes (1598) vrijheid van
godsdienst gebracht en waren in de 17e eeuw
Bordeaux, Nantes en La Rochelle bolwerken
van het protestantisme, lang zou deze vrijheid
niet duren.
De politieke invloed was de adel al gauw een
doorn in het oog. Tijdens het bewind van
Lodewijk XIII werd La Rochelledoorbelegering
o.l.v. kardinaal Richelieu tot overgave gedwon
gen. Een andere protestantse plaats, Montau-
ban, overkwam hetzelfde lot. Lodewijk XIV her
roept, mede onder invloed van zijn biechtvader,
Père Lachaise in 1685 het Edict van Nantes. Het
wordt de "réformês" verboden het land te verla
ten (hun uittocht was al in 1661 begonnen); zij
mogen geen kerkgebouwen bezitten, hun goe
deren worden verbeurd verklaard, "dragona-
des" bij hen ingekwartierd. Vermoedelijk 300.000
tot 500.000 verlieten het land; 75.000 tot 100.000
kwamen naar ons land. Zij waren hier welkom
en vestigden zich voornamelijk als ambachts
lieden in de steden en als boer op het platte
land. De Waalse kerk, tot bloei gekomen door
de vluchtelingenstroom hierheen na de Val van
Antwerpen (1585), nam hen op. Zij waren vrij
gesteld van belasting en konden toetreden tot de
gilden.
Heel wat aanwezigen zullen zich afgevraagd
hebben: "Stam ik van de Hugenoten af?"
Men bedenke wel, dat heel wat Frans klinkende
namen afkomstig zijn van vluchtelingen, die
zich hier vestigden na de val van Antwerpen.
Ook zijn vanaf het eind van de 18e eeuw heel
wat Franse namen vernederlandst: Dujardin
werd Van de(n) Boomgaard; Lenoir werd Van
de(r) Moor. Ook het omgekeerde had plaats:
Nederlandse namen werden verfranst.
Van de Hugenoten zouden afkomstig zijn:
Cappon, Carlier, Castel, Cevaal, Caljouw, Kod
de, Cijsouw, Becu, Bommeljé, Marijs (Marais),
De Nooijer (Noyer), Frémau, Salome, Ris-
seeuw, Tavenier, Fanoy, Toussaint, Lagaay,
Provoost, Quist, Geschiere (Gesquiere), La-
bruyère, Luteijn (Lutin).
Van één naam wist de heer Luteijn zeker de
afkomst. Alle dragers van de naam "Laporte"
stammen van de Hugenoten af!
Hoewel de naspeuringen van de spreker vooral
het Zeeuws Vlaamse betroffen, bezorgde hij
onze Kring toch een zeer boeiende avond.
R. Rauwe-Labruvère
2
