"ENCYCLOPEDIE VAN ZEELAND"
De Encyclopedie van Zeeland, die in de jaren
1982-1984 verscheen, heeft eigenlijk een negen-
tiende-eeuwse handgeschreven voorloper.
In 1800 schreef Hendrik Brouwer namelijk zijn
"Olipodrigo van singuliere en interessante aan-
teekeningen zo als dezelve successively k zijn bij
een versameldt uijt antique manuscripten poli
tique en crimineele registers etc. etc. etc. geaccre
diteerde schryvers maand week en dagbladen,
en dergelyke etc. meest betrekkelijk de provin
cie van Zeeland en wel in 't bijzonder de stad
Middelburg. Te Middelburg bij Hendrik Brou
wer op de Kinderdijk, inden Houtthuyn, 1800".
Hendrik Brouwer werd geboren te Middelburg
op 24 januari 1769 als zoon van Cornelis Brou
wer, notaris te Middelburg en Clara Gijse. Na
een leertijd van ongeveer zeven jaar legde hij in
1791 de eed als Vrij Wijnkoper af.
Brouwer had in 1803, 1810 en van 1816-1835
zitting in het stadsbestuur en bekleedde tal van
bestuursfuncties. Daarnaast interesseerde hij
zich zeer voor (familie-)geschiedenis. Zo ver
vaardigde hij een uitgebreid geslachtsregister:
"Journaal van de Familie Brouwer", en het
hierboven genoemde "Olipodrigo Brou
wer stierf te Middelburg op 24 november 1837.
Over Hendrik Brouwer en zijn geschriften kunt
u meer lezen in een artikel van P.W. Sijnke in
het Zeeuws Tijdschrift 1979, nr. 5.
De "Olipodrigo" (een verzameling, mengeling
van diverse zaken) van Hendrik Brouwer be
vindt zich in de Collectie Brouwer (inv.nr. 15),
die berust bij het Gemeente-archief Middel
burg. Het titelblad en de bladzijde erachter zijn
twee ware kunstwerkjes (het titelblad is een zgn.
"trompe-l'oeile", ook wel boeren-bedrieger ge
noemd), door de schrijver zelf vervaardigd. Het
236 bladzijden tellende manuscript bevat vele
wetenswaardigheden en waardevolle historische
beschrijvingen, voornamelijk met betrekking
tot Zeeland en Middelburg. Daarnaast zijn tal
van algemene onderwerpen opgenomen. In alfa
betische volgorde komen zaken aan de orde als
bijvoorbeeld: "Abdij Tooren", "Admiraliteit
van Zeeland", "Bloed", "Dieren", "Dansen",
"Haaijman", "Haven (Nieuwe)", "Oostkerk",
"Oortjes", "Sodomie", "Stadts Schoolmeester",
"Waereld" en "Zwartmakers". De "olipodrigo",
die we met recht als een soort encyclopedie
mogen beschouwen, geeft een heel aardig beeld
van de kennis, die men in die tijd had.
Een aantal van de onderwerpen uit deze hand
geschreven "Encyclopedie van Zeeland" uit
1800 volgen hieronder.
3
