EEN ONRUSTIGE NACHT
Daar is van getuigt dat de Kerk met het vol
gende verhaal zoude gekost hebben: zestien
maal hondert duisend guldens, namentlijk dat
daar onder zijn begrepen den bouw, van de
huijsen in de Gortstraat alsmede het huis
staande op de Vlasmarkt Ter loffelijke
nagedagtenisse van den Heer Burgemeester
Willem van Citters, staande zijn credit van
regering, zijn alle de voornoemde obligatien,
ten laste van de Bank, hondert voor hondert
verkogt, en daarna afgelost en betaald".
In de komende Wete's laten we Hendrik Brou
wer opnieuw aan het woord. U kunt dan onder
meer lezen over de hoedanigheid van bloed, de
Middelburgse synagoge, het geheim van Borax,
het nut van "catoen boonties", de sprookspre-
kers van het Rhethorikagilde te Middelburg, de
eigenschappen van albino's in de dierenwereld,
de Slijkpoort, de wijze van tafelen bij de Neder
landers in de zestiende eeuw, Zeeuwse schilders,
de wereld, een "Christelijke waarschouwing aan
d'ellendige stad van Middelburg" en over een
stier die voor zijn misdaad werd gestraft
Anneke van Waarden-Koets
Noten
1. Apolonius Jansz. Veth (begin 1600-Middelburg juli
1653). Was Staatsgezind en fel tegenstander van de Oran
jegezinde Hendrik Thibaut. Was lid van het Middelburgse
stadsbestuur van 1629-1652.
2. Hier wordt Christiaans zoon Hendrik bedoeld. Hendrik
Thibau(l)t (Middelburg 1604-25 december 1667) was een
vurig aanhanger van Oranje. Lid van het Middelburgse
stadsbestuur 1633-1650, 1662-1667 Na een volksoproer in
1651 werden hij en zijn medestanders van het kussen
gestoten en namen de Staatsgezinden o.l.v. Apollonius Veth
de macht over. Thibaut vluchtte na zijn verbanning naar
zijn hofstede in Groede. Na Veths overlijden vestigde
Thibaut zich in 1654 als Rentmeester van Zeeland bewesten
Schelde in Middelburg en kwam in 1662 weer in het stads
bestuur. In de Middelburgse stadsrekening van 1648 wordt
gewag gemaakt van een pamflet, getiteld: "Aanwijsinge van
de heijloose treken en gebreken van Mr. HendrikThybaut",
waarin staat dat Thibaut met "die sotte koopinge van
verscheijden heerlykheden" de stad op "ondragelijke lasten
en kosten" heeft gebracht en dat hij in die stadsregering alles
deed wat "zijne melankolieke en hoovaardige vrouw wilde"
(De Stadsrekeningen van Middelburg VI 1626-1650).
3. Bogt: (gesloten) kerkbank. Hier wordt de kerkbank
bedoeld waarin alleen leden van het stadsbestuur mochten
plaatsnemen.
4. lllico: ijlings.
5. Apprehenderen: arresteren.
6. Het ontwerp voor de Oostkerk werd in 1644 ingediend
door B. Drijfhout en P. Post. Er wordt aangenomen, dat in
1647 werd begonnen met het leggen van de fundering (De
stadsrekeningen spreken zelfs al van 1645). De kerk werd in
1667 in gebruik genomen.
7. Genegotieerd: afgeleid van negotie handel. Hier
vermoedelijk in de betekenis van "verhandeld".
8. Dispireerde: afgeleid van disperantie verslagenheid.
Hier vermoedelijk in de betekenis van "niet in staat zijn tot".
(Een historisch bewerkt verhaal uit 1880 van
Gabe 'ao de prins gesproke. Of liever gezeid:
Te was zó zat as een oorlogsmatroos. Geluk
kig 'aod 'n gin kwaeje droenk over z'n eige.
Gabe 'ao gewoon leut. '1e zoeng dat 't een
lieve lust was. D' êêne deun nae d'aoren
kloenk deur 't stille durp,zóas "Saore je rok
zakt af", '"Ao'k mè nooit geteikend" en
"Pier van Arjaon je broekeband is los". In
ééns zweeg 'n en pakte één van de twi lantae-
renpaelen, die 't 'êêle durp rieke was, vast.
Gae je mee Gabe meemelieven? riep 'n mee
z'n zatte kop tegen de lantaerenpaele. Kom-
mende weeke* is't versmakkienge*. A'k een
deegvent* of een vriester* van taaitaai te
Vader)
pakken kriege is 'n vö joe, m'n smikkeltje!
Wat is dat 'ier vor een onkundig leven in de
laete nacht? Vroeg een zwaere basstemme.
'n Gróte vent, mee een pet op kwam uut de
duuster in 't licht van de gloeiende spieker -
wan vee meer licht gaeve die diengers nie -
te voorschien. '1e boog z'n eige een bitje vo-
rover en keek Gabe net an of 'n een vreemd
soortig bêêste was. Zó, zó, zó, bin jie dat wir
is, m'n brave joen. Moe jie de gemeinte in 't
nachtelik duuster op stilten* zette? Dat gae
joe 'n paer blienkende achterwielen* koste,
vriendje. Of meugelik 'n paer etmaelen over
de brugge* op waeter en bróód. Jie dienkt
zeker, da'k 's nachts nie meer te doen as
5
