voormalige Badhotel en er worden vondsten
uit omstreeks 1990 gedaan waarvoor de Of
ficier van Justitie te Middelburg belangstel
ling heeft.
2) Het dagelijks om 12 uur besproeien van de 4
laatst overgebleven bomen van de Manteling.
In een daartoe aangelegde arena komen
gemiddeld 20000 mensen dit spektakel bijwo
nen. 's Avonds vindt in deze zelfde arena de
opvoering plaats van het treurspel "De te
loorgang van Walcheren".
- Over het Kanaal door Walcheren zijn nog 5
bruggen gebouwd, bij Veere, Kleverskerke,
in de buurt van het Arnekanaal, Abeele en
Souburg. De laatste in de vorm van een
hangbrug over een groot gedeelte van het
dorp. Voor een vlotte doorstroming van het
verkeer zijn aan de westkant van het eiland
enorme verkeerspleinen gebouwd, die onder
ling door autosnelwegen met elkaar ver
bonden zijn.
- De kapel van Hoogelande staat eenzaam te
midden van torenflats. Er is daar een stad
ontstaan van 60000 inwoners.
- In de Heemkundige Kring Walcheren is een
speciale werkgroep opgericht, die probeert
de route die Braat in 1993 heeft gelopen te
achterhalen. Het blijft echter bij vergaderen,
de praktijk is wegens totale verstoring van
het landschap onbegonnen werk.
Zo zou ik nog door kunnen gaan. Laat ik maar
tot de werkelijkheid terugkeren. Gelukkig is het
hiervoren geschetste toekomstbeeld (nog) niet
aan de orde en laten wij hopen dat het ook zóver
niet komt. Laat de Walcherse bevolking echter
waakzaam blijven teneinde te voorkomen dat
landschap, cultuur en historisch erfgoed worden
aangetast.
Onze vereniging kan m.i. daarbij nu en in de
toekomst een belangrijke rol spelen.
Jules Braat
Documentatie:
- De Wetè, 22e jaargang nr. 3 van juli 1993.
- Topografische kaart van Walcheren 88/89.
- Historische Atlas van Zeeland, Uitgeverij Roba
Producties 1989, de kaarten 615 (1911) en 635
(1909).
"Die vent kommedeert as den ouwen van de
Siengel".
Dit werd gezegd van iemand, die geen blad voor
de mond nam. Met "den ouwen van de Siengel"
werd de Middelburgse predikant Bernardus
Smytegelt bedoeld. Hij heeft op de Herengracht
gewoond. De naam "Siengel" is als volgt te
verklaren. Een "singel" is een weg langs de bui
tenkant van een stadsgracht, ook de gracht zelf
en de bebouwing horen daarbij.
Smytegelt werd op 20 augustus 1665 te Goes
geboren. In 1687 had hij zijn theologische studie
voltooid, en was hij beroepbaar. Omdat er een
overvloed aan kandidaten was, duurde het tot
1689 voor hij beroepen werd. In dat jaar kreeg
hij een beroep van de gemeente Borssele op
Zuid-Beveland, en hij nam dit beroep aan. Van
1692-1695 was hij predikant in Goes. In januari
1695 kwam hij naar Middelburg, waar hij tot
1735 predikant is gebleven. Voor beroepen uit
Rotterdam en Utrecht bedankte hij. Zelfs vanuit
Engeland was er belangstelling voor hem.
Toen eens een hoorcommissie vanuit dat land
bij hem logeerde, verscheen een groep stadswe
zen voor zijn woning. Ze smeekten Smytegelt te
blijven en een mogelijk beroep niet aan te
nemen. En hij bleef!
Ondanks lichamelijke pijn, waarschijnlijk her
nia, hebben zijn stembanden daar nooit onder
geleden. Wat hebben de kerken gedaverd wan
neer hij de zonden bestrafte. Hij ontzag nie
mand, klein noch groot, arm noch rijk.
Hij preekte voor de vuist weg. Daarbij was hij
gewoon met zijn handen te slaan en met zijn
voeten te stampen. Toch moet hij een opgewekt
man geweest zijn die met driftige pas door de
straten van Middelburg liep.
Een merkwaardig voorval deed zich in 1702
voor. In dat jaar overleed koning-stadhouder
Willem III. Na zijn dood braken er in verschil
lende steden opstootjes uit. Willem III had
nogal wat aanhangers aan de macht geholpen
13
