Noten:
1Op 3 oktober 1943 heeft bij Veere een bombarde
ment plaatsgevonden, waarbij zestien Duitse mili
tairen om het leven kwamen.
2) In het kader van de zgn. "Gemeinde-Aktion"
werden in 1943 burgers aangewezen om voor de
Duitse autoriteiten o.a. spitwerkzaamheden te ver
richten.
3) Pietro Badoglio trad na de val van Mussolini op
als minister-president van Italië. Zijn troepen werden
door de Duitsers overrompeld en krijgsgevangen
gemaakt.
4) KMS bouwnummer 214, de latere Willem Ruys.
Middelburcht??
"Karolingische Burchten in Zeeland" heet het
nieuwe boekje van Van Heeringen en De Bruin.
Erg boeiende lectuur, maar ik dacht dat we
hadden afgesproken om "burgen" te zeggen en
niet "burchten", in navolging van het kleine
boekje van de grote historicus Huizinga "Burg
en Kerspel op Walcheren" uit 1935.
In de inleiding van het nieuwe boekje wordt als
verklaring aangevoerd dat de naam "burcht" in
het Zeeuws "burg" is geworden, maar dat is wel
Zeeland op zijn kop zetten! Als je de Deense, de
Duitse, de Vlaamse, de Franse en de Engelse
naam ziet is het duidelijk dat het gewoon "burg"
moet zijn. De naam "burcht" is een soort statig
Nederlands, een soort Hoog-Hollands, zoals ze
ook Kade zeggen tegen iets dat in heel West-
Europa Kaai heet.
Maar genoeg hierover gezeurd. Het boekje was
nog warm van de pers toen ik vorig najaar op de
Korte Burg in Middelburg een hoop zwarte
modder zag liggen. Diep in de put waren de
mannen van de wetenschap bezig in de stro
mende regen de doorgang door de ringwal van
de Karolingische burg bloot te leggen. De toe
gang tot de walburg bleek geplaveid te zijn met
houten baddings. Maar ze groeven nog een
halve meter dieper en stootten daar op een riool
gemaakt van een uitgeholde boomstam, half
gevuld met bezinksel. Er werd een stuk afgesto
ken en meegenomen voor een belangrijk weten
schappelijk onderzoek.
Ik begreep uit het gesprek dat men ging zoeken
naar sporen van Middelburgse kak. Als die
werden aangetroffen betekende dat dat de
ringburg niet alleen maar een vluchtplaats was
in tijden van nood, maar een omwalde woon
plaats, een nederzetting, het allervroegste Mid
delburg. Je zou verwachten dat er drommen
mensen zouden staan kijken, maar we stonden
daar met ons drieën. Het zal wel zo zijn dat de
Middelburgers de honger naar hun geschiede
nis liever stillen met de hapklare brokjes, die
door het Historama worden voorgeschoteld,
dan urenlang in de regen in een zwart modder
gat te kijken.
Toen ik naar Vlissingen terugreed was ik opge
togen. Ik had oog in oog gestaan met het prilste
Middelburg, maar ik kreeg wel een gevoel van
schaamte omdat ik als ongenode gast in de
kraamkamer had staan gluren, waar in het jaar
800 iets werd geboren wat later tot Middelburg
is uitgegroeid. Het blijft me nog steeds verbazen
dat die toegangspoort na 1000 jaar is terugge
vonden en dat op een plek, die nog steeds Korte
Burg heet. En dat ook de namen De Wal en De
Lange Delft nog voortbestaan.
"1' Histoire se repète". We gaan dit najaar her
denken dat 50 jaar geleden, in oktober 1944,
Middelburg weer zijn historische funktie kreeg
voor de bewoners van de kust en het platteland
als vluchtplaats voor het water en het oorlogs
geweld.
A.H. van Dijk
15