GESCHIEDENIS VAN DE GEBOUWEN BEHORENDE TOT DE
HERVORMDE GEMEENTE TE OOST-SOUBURG
ging hij uit bedelen (1903)".
"Vissers en vissersvrouwen" geeft een bondige
beschrijving vaneen tijdperk waar weinig "Erremue-
naers" naar terug zullen verlangen.
- E. van Wijk, Molens in Veere, z.p. De Zeeuwse
Molen, z.j. (1993). Verkrijgbaar bij enkele boek
handels te Middelburg en Goes voor 30,of
door overmaking van 35,(inclusief verzend
kosten) op bankrekening nummer 6822.95.604
van Zeeuws Molenfonds te Kapelle. Geen ISBN.
Willeke Tydings-Nab, Vissers en vissersvrouwen
van Arnemuiden 1870-1940. Goes, De Koperen
Tuin, 1993 (f 49,90). ISBN 90.72138.26.0.
Peter Sijnke
Het Armenhuis
De geschiedenis van de gebouwen in het bezit
van de diakonie van de Hervormde Gemeente
gaat terug tot in een ver verleden.
In 1583 kreeg onze kerk haar eerste predikant in
de persoon van Hendrikus Brouwerius. Deze
was gekomen van Antwerpen.
De notulen van de kerkeraad beginnen echter
pas veertig jaar later, in 1623. Toch is er wel het
een en ander bekend uit de voorgaande periode.
Er is o.a. een akte van overdracht uit het jaar
1597. Hierin wordt vermeld, dat ene Neelken
Heijndrix, weduwe van Bauen Bauwenszoon
haar huis in eigendom overdraagt aan "Gemee-
ne Armen van Ooster-Zouburg". Met dit laatste
bedoelde men de diakonie. Het huis stond in de
"12 gemeten blok" en er wordt nog apart bij
vermeld dat het haar "eigen huisken" was.
De "12 gemeten blok" was gelegen naast de
burg waar nu de Paspoortstraat loopt. Aan dit
eerste bezit der diakonie zijn waarschijnlijk
door schenking nog enkele woningen toege
voegd.
De armlastigen werden gewoonlijk uitbesteed.
Over dit alles is helaas weinig bekend.
In 1834 is een van de woningen, die men in
eigendom had, verbouwd tot Armenhuis. In
1847 werd besloten reparaties uit te voeren aan
het Armenhuis. Volgens begroting tot een
bedrag van 27,
In dat zelfde jaar moest de diakonie bezuinigen
en besloot men om o.a. voor de uitdeling van
klederen een mindere stof te gebruiken. Het jaar
1847 begon met een zeer strenge winter. De
diakonie besloot om de meer gegoede burgerij
te verzoeken om schenkingen in natura of geld
te doen. Naast een bedrag van f 3,75 van een
verloting werd ook door enkele landbouwers
een toezegging gedaan, nl. een half mud tarwe,
vijftig musterds en vijftien kop erwten.
Op de kerkeraadsvergadering van 26 februari
1859 werd besloten tot de bouw van een nieuw
Armenhuis op de plaats van het oude. Er wordt
een woning gekocht aan de Weststraat, waar
schijnlijk gelegen naast het Armenhuis, waar
door men de beschikking kreeg over een flink
stuk bouwgrond (de Weststraat heet tegen
woordig Paspoortstraat).
De aanbesteding vond plaats op 9 mei van dat
jaar. Er waren zes inschrijvingen. De hoogste
inschrijving was 4298,en de laagste was
2348,van Joost Willemse van Sint Lau
rens, die ook de gunning kreeg.
Het nieuwe gebouw zou bestaan uit twee
woonvertrekken met bakoven en keuken. De
schuur kon zonodig verhuurd worden.
Op 26 oktober van hetzelfde jaar vond de
opening plaats, waarvan we verder weinig
weten.
De diakonie had in dat jaar 1500,aan
inkomsten, waaronder de pacht van vier bunder
en drieënnegentig roede land (wei- en zaailand),
de rente van een kapitaal van 16000,en
ongeveer 650,aan kollekteopbrengsten in
de kerk.
In 1870 was er weer een heel strenge winter. Van
de ambachtsheer, Jonkheer Schorer van de
Souburgen, ontvingen de diakenen negen mol
ton dekens, vier boven- en elf onderrokken voor
vrouwen. Van burgemeester Paspoort ontving
men drieënvijftig paar wollen sokken.
Dit alles voor de leniging van de ergste nood.
Op 24 februari 1879 kwam op de kerkeraads
vergadering de verbouwing van het Armenhuis
aan de orde. Op 28 maart van datzelfde jaar
werd tot verbouwing besloten, mits de totale
kosten niet meer dan 300,zouden bedragen.
Op diezelfde vergadering werd de weduwe De
(lees verder op pag. 25) i -
