Haag te proberen. Hij werd zonder problemen
toegelaten en korte tijd later ontmoette hij er
Anton Pieck, waarmee een vriendschap voor
het leven ontstond. Hij bleef echter niet lang in
Den Haag; zijn hart trok toch naar Zeeland. In
1918 kreeg hij een betrekking aan de Vakschool
in Goes. In zijn vrije tijd leerde hij zichzelf een
oude druktechniek aan: de houtsnijkunst.
Juist met deze houtsneden heeft hij destijds
enige bekendheid verworven. In de Zeeuwse
natuur vond hij zijn belangrijkste inspiratiebron;
naturalisme en symbolisme speelden in dit werk
een belangrijke rol.
Door de vereenvoudigde en contrastrijke teke
ning die voor een houtsnede nodig is, kreeg het
beeld een krachtige uitdrukking.
Grote kerk te Veere
Oudere lezers van "de Wete" hebben wellicht
voor het eerst met Johan Melse kennis gemaakt
tijdens het leesonderricht in het lager onderwijs.
Een veel gebruikte serie leesboekjes, onder de
titel "Nederlandsche Volkskunde", met teksten
van o.a. prof. Waterink en Anne de Vries, is
namelijk door Melse van illustraties voorzien.
De houtsnijtechniek die hij hiervoor koos,
oogstte veel lovende kritieken. Daarnaast zijn
veel van Melses werkjes verschenen in het chris
telijke gezinsblad Pniël. Hij voorzag de prentjes
soms van devote teksten waarin hij nadruk
legde op de eenheid en de gemeenschappelijke
oorprong der kerken. Hout- en linosneden met
dergelijke religieuze bespiegelingen vonden gre
tig aftrek onder mensen die b.v. in geestelijke
nood verkeerden.
Op het eind van zijn leven is Melse teruggekeerd
naar de schildertechniek; zijn gezichtsvermogen
ging echter zodanig achteruit dat zijn laatste
werken helaas gekenmerkt worden door een
detonerend kleurgebruik. Johan Melse overleed
in 1968.
Uitgeverij De Koperen Tuin heeft met "Stilte
over Zeeland" wederom een fraai uitgevoerd
boek het licht doen zien, dat kwalitatief gezien
nauwelijks meer te overtreffen lijkt. Het is daar
om jammer dat de afbeeldingen van de schilde
rijen waar Melse zich op latere leeftijd op had
toegelegd, veel aan kwaliteit te wensen overlaten.
De auteur en samensteller Jan Bruijns heeft in
dit boek een persoonlijke betrokkenheid bij de
familie Melse aan de dag gelegd; de tekst wordt
sterk verlevendigd door de jeugdherinneringen
van de kinderen van de kunstenaar.
De pogingen van de auteur om Melses werk aan
de vergetelheid te ontrukken hebben zelfs gere
sulteerd in het voornemen de "Zeeuwse trek
paarden" van Melse sterk uitvergroot op een
Goese blinde muur aan te brengen.
Dit met behulp van zowel het geld van de
Culturele prijs die de schrijver en uitgever
onlangs van de gemeente Goes in ontvangst
heeft mogen nemen, als de expertise van Melses
voormalige Vakschool te Goes! Een prijzens
waardig initiatief.
- Stilte over Zeeland. De wereld van Johan Melse
door Jan Bruijns. Uitgeverij De Koperen Tuin,
Goes 1994, 48 pp,/ 24,90.
De markante persoonlijkheid van de Vlissingse
burgemeester Van Woelderen hoeft natuurlijk
niet aan de vergetelheid ontrukt te worden: de
afgelopen halve eeuw is hij volop in de belang
stelling blijven staan. Onder andere door de
herinneringen die zijn dochter Helene te boek
heeft gesteld, heeft dit recentelijk tot een hausse
in het "Van Woelderen-gevoel" geleid (op 18
28
