Dan komt Unger weer met een nieuw voorstel.
"Als we die Bourdon (voor de gelegenheid
weegt hij dan 10.000 kg.), nu eens geheel op
geven. Dan kunnen een aantal klokken, met
gezamenlijk hetzelfde gewicht, over naar de
C-lijst." Het kan de Inspektor niet veel meer
schelen. De opdracht van de "Riistungsinspek-
tion" is bekend. Ze trappen ook niet in de
10.000 kg. Voor 5.000 kg. mag de ruil door
gaan, laat hij weten.
En vervolgens heeft iemand de Bourdon op
een P-lijst gezet! Hij stond toen al wel lang in
Gorkum, op de verzamelplaats Spijk. Met een
P erop gekalkt. Of was het een M?
Richtlinien für die Glockenabnahme
Voortaan, zo verordonneerde de Inspektor, die
nen de lijstletters met verf op de klokken te
worden gezet. En geheel volgens voorgeschre
ven model. Krijt is niet meer toegestaan.
En alle klokken, ook de M's en P's dus, dienen
uit de torens te worden gehaald, zodat de firma
Meulenberg ze gemakkelijk kan ophalen.
Een lawine van felle protesten volgde. Dat kan
niet, zonder de toren zware schade tot te bren
gen, lieten alle plaatsen weten. Brouwershaven
schreef dat ze dan tweederde van de toren
moesten afbreken! En wie herstelt de schade?
Wie levert de bouwmaterialen daarvoor, nu de
bezetter een algemene bouwstop heeft bevolen?
Leerdam
Vanuit Gorkum, (verzamelplaats Spijk) worden
vervolgens alle klokken met een P of een M
overgeplaats naar Leerdam. En zo werd de
Bourdon een plaatsje toegewezen op de terrei
nen van de glasfabriek aldaar.
De grafkelder
Het puin en het metaal aan de voet van de toren
waren in de maanden na de brand van 1940
netjes opgeruimd door de DiWeMi, de Dienst
Wederopbouw Middelburg. De grafkelder van
de Bedloo's werd provisorisch gesloten. Daar
rustten in een van nissen de botten van de oude
bouwmeester Floris. Een ruimte van 4x2
meter, manshoog. Op een steen aan zijn voet
einde staat gebeiteld: Laat rusten Floris Bedloo
obiit 12 M/16 D 1724. (gestorven 16 december
1724).
In de loop van 1942 doken de eerste berichten
op over een ophanden zijnde metaal-vordering
in Nederland. De architect van de nieuw te
bouwen toren, Jan de Meyer, heeft toen in
overleg met ir. Rothuizen en dr. Unger zoveel
mogelijk metaal uit het opgeruimde puin gevist
en op laten bergen in de weer opengemaakte
grafkelder. De zware Bourdon was zo, jammer
genoeg, niet te redden. Met eiken balken en
ander nog bruikbaar hout werd het graf weer
gesloten. Mond dicht, laat rusten. Zand erover
en een bestrating.
De fa. Meulenberg uit Heerlen, arriveerde 23
april 1943 in Middelburg bij de Lange Jan, met
in het kielzog een aantal militairen van de
Dienst "Riisting".
"We komen de 27 klokken halen", zeiden ze
tegen de aannemer Woudenberg. Die moesten
hen echter teleurstellen. Hij wist echter nergens
van. De gemeente misschien? En van het oprui
men van klokken en brokken metaal was hem
ook niets bekend. Hij gaat dan maar informeren
bij ir. Rothuizen. Maar die maakt hem niet
wijzer. Woudenberg gaat dan met Meulenberg
naar de gemeente.
Rothuizen schreef intussen gauw een kaartje en
liet het snel bij Unger bezorgen. ik meen er
goed aan te doen u hiervan op de hoogte te stel
len
Met de van de gemeenteterreinen opgehaalde
klokken zijn de Meulenbergers vertrokken. Van
de grafkelder onder de toren met zijn kostbare
inhoud, hebben ze niets geweten. En zo zijn het
roofzuchtige monster van de "Rüstungsinspek-
tion" vele bruikbare kilo's (klok)spijs ontgaan.
Op hoop van zegen
Augustus 1943 werd de inzamelingsactie-kerk
klokken beëindigd. In totaal 6.500 klokken
waren opgehaald. Vele zijn echter de dans
ontsprongen. Voornamelijk door gebrek aan
transportmiddelen bleven er veel klokken voor
de smeltkroes gespaard. In september 1944
staan er in totaal nog 2100 op de diverse ver
zamelplaatsen. Door fouten in de lijsten raakten
er ook een aantal zoek.
Omdat ze die ambtenarij zat waren, "organi
seerde" de Dienst Fiebig (georganiseerde leeg
roof van Nederland), het schip "Op Hoop van
Zegen" om 300 klokken (de M's en P's) uit
Leerdam naar Duitsland te transporteren. De
eigenaar van het schip, Jan van Dijk uit
Dordrecht, weigerde echter met zijn schip naar
Duitsland te varen. Fiebig "regelde" een andere
schipper, die naar Leerdam voer om alle klok
ken aan boord te nemen. Alle, op twee na!
7
