Begrafenis- gebruiken op Walcheren met een rijk besneden heft, werd het besnijden zelf als een serieuze volkskunst sterk ondergewaardeerd. Men zag het besnijden van mesheften algemeen als 'jongenswerk' en de naam 'snikkeren' of 'snikkerwerk' voor dit versieren had in het Zeeland van die tijd in het algemeen geen positieve klank. Toen omstreeks 1900 de mechanisatie in de landbouw ook in Zeeland werkelijkheid werd en de boerenbevolking geleidelijk uit de klederdracht stapte, was het ook met het scheemes snel gedaan. De burger broeken hadden geen zakken meer voor een werkmes en de boeren met hun machines konden ook zonder. Door veelvuldig gebruik wat afgesleten en wat beschadigd zijn er heel veel als waar deloos en ouderwets op de vuilnishoop of in een rommelhoek in de schuur terechtge komen. Ook het platteland moest met zijn tijd meegaan. Een ander deel van de gebruikte en nu overbodige werkmessen is, na de Eerste Wereldoorlog toen het zo langzamerhand curiositeiten waren geworden, door kinde ren en kleinkinderen zuinig opgeborgen of is verdwenen in de antiekhandel. P. Brouwer Door de auteur is eerder een publikatie over dit onderwerp geschreven, getiteld "t Paeremes, enige bijzonderheden over een uitstervende volkskunst. Het snijden van Zeeuwse meshef ten/ z.j. (1978). Een oude vrouw uit Welzinge, het laagge legen gebied tussen Ritthem en Middel burg, verzuchtte op haar sterfbed: "En vö m'n begraevienge, dienkt er om: gin nieu- wermöödse trunten!" De vrouw wenste een traditionele begrafenis en geen modernitei ten. In tegenstelling tot wat men zou verwach ten, wordt op Walcheren tot op de dag van vandaag nog een aantal traditionele begra fenisgebruiken in ere gehouden. In dit arti kel hebben we geprobeerd die Walcherse begrafenisgebruiken van vroeger en nu op een rijtje te zetten. Het sterf'uus Wanneer er in het laatste kwart van de vorige eeuw iemand kwam te overlijden, werd in het sterf'uus de klok stilgezet en alle opschik (waaronder schilderijen, foto's, vazen, tekenlappen, mooi servies) uit de woonkamer verwijderd. Ook de loper werd uit de gang gehaald. Kortom, alles wat werelds en ijdel was, diende geweerd te worden. Spiegels werden omgekeerd, met een witte doek bedekt of verwijderd. Op Dom burg werden vroeger alle blinkende voor werpen afgedekt. De reden voor deze

Tijdschriftenbank Zeeland

de Wete | 1997 | | pagina 28