der goed, aangezien daarop veel land
schappelijke herkenningspunten ontbre
ken. Als extra hulpmiddel bij de herkenning
kunnen oude topografische kaarten, de
zogenaamde stafkaarten, schaal 1:25.000,
dienst doen. Deze geven in kleur het vroe
gere grondgebruik aan: akkerland of gras
land. Ook de bodemkaart van Bennema
De vormen van
percelen zijn
een onuitputte
lijke bron voor
de naamgeving
Onder: een
perceel land
met een krom
ming werd een
Kromme Mêêt
genoemd
en Van der Meer is een hulpmiddel. Ook
luchtfoto's kunnen bij de oriëntatie helpen.
We gebruiken hiervoor onder meer de
serie die de Britse Royal Air Force in de
Tweede Wereldoorlog van ons grondge
bied heeft gemaakt.
De verzamelde veldnamen worden met
andere gegevens, zoals de naam van de
informant, het grondgebruik, de kadastrale
ligging en dergelijke, genoteerd op fiches
die verkrijgbaar zijn bij het P.J. Meertens-
instituut voor Dialectologie, Volkskunde en
Naamkunde van de Koninklijke Nederland
se Academie van Wetenschappen te
Amsterdam. Daarnaast moeten de namen,
eerst in klad, later in het net, ook op een
kaart worden aangetekend. Sommige veld
werkers doen dat bijvoorbeeld met num
mers. Alleen op die manier is namelijk
inzicht te krijgen in het zogeheten namen-
veld van een bepaald gebied, in de wijze
waarop de namen soms in onderlinge
samenhang voorkomen.
Het werk van de veldwerkers is bijzonder
intensief. Mensen opsporen, bezoeken,
interviewen en vervolgens de informatie
opschrijven en de nummers van de fiches
op de kaart inschrijven. Daar komt nog bij
dat de oudere mensen die zij spreken ook
veel weten over meer dan alleen de veld
namen. Zij vertellen soms allerlei anek
dotes over de plaatselijke geschiedenis,
maar geven ook veel genealogische infor
matie. Deze informatie kan helpen bij het
verklaren van de veldnamen, maar voor
het overige wordt door ons verder niets
met deze vorm van oral history gedaan.
Toelichting en verklaring
Als de fiches en de kaarten zijn ingevuld,
dan komt het onderzoek in een volgende
fase, namelijk de toelichting op en de ver
klaring van de namen. Dat onderdeel is in
onze uitgaven een steeds belangrijker rol
gaan spelen. Een aantal namen is direct te
verklaren door één blik op de kaart. Bij
voorbeeld de veldnaam de Ka; dit perceel
had de vorm van de letter K, maar voor de
meeste andere is nadere bestudering van
het gebied en literatuur vereist.
Toch moet hier zorgvuldigheid worden
betracht. Er zijn namelijk weinig terreinen
van lokale en regionale geschiedbeoefe
ning waarop in het verleden zovelen zich
met zo weinig verstand hebben begeven
als dat van de toponymie, de plaatsnaam-
kunde.
Het is belangrijk bij de naamverklaring, de
't Bieltje
't Bieltje
de Steek
de 'Alsweie
de Zwaene'als
1,2 de Kromme Mêêt
3,4 de Kromme Mêêt
van Moe Leuntje
