van 19 oktober 1887 aan J.J. Bal verleen
de concessie om uit een 250 centiare
groot wateroppervlak van de vest nabij zijn
ijskelder ijs te verzamelen. Dit voorstel
werd door de gemeenteraad zonder
beraadslaging of hoofdelijke stemming
aangenomen. De raad had er ook geen
enkele moeite mee dat burgemeester en
Van de buitenkant is niet te zien dat onder dit
gedeelte van het Middelburgse bolwerk de res
tanten liggen van een ijskelder (foto Leo Hol-
Iestelle)
terrein op het Seisbolwerk, waarop zich
haar ijskelder bevond. Vermoedelijk was
de ijskelder toen in gebruik bij haar zoon
Izaak van Ham, die in 1890 de banketbak
kerszaak van wijlen J.J. Bal in de Korte
Noordstraat had overgenomen en in 1905
zijn zaak verhuisde naar een nieuw pand
aan de Markt C5, naast hotel De Huifkar.
De boveningang van de kelder ligt goed ver
scholen in het struikgewas. Op de achtergrond
huize De Sprenck aan de Seissingel foto Leo
Hollestelle)
wethouders de nieuwe eigenares hadden
toegestaan reeds op 1 december ijs te
laten verzamelen 'met het oog op de onze
kerheid of er in Januari en later nog wel ijs
zal zijn'.
Op 19 oktober 1894 vroeg mevrouw J.H.
de Broekert, dan inmiddels woonachtig
aan de Loskade te Middelburg, aan de
gemeenteraad verlenging van de erfpacht
van het stukje grond waarop haar ijskelder
zich bevond. Het verzoek werd ingewilligd.
Johanna Hendrika de Broekert, weduwe
van Jan Pieter van Ham en dochter van
Izaak de Broekert (de bekende houthande
laar) en Johanna Hendrika Wisse, over
leed te Middelburg op 6 maart 1912 op 68-
jarige leeftijd. Uit de aangifte van het recht
van successie blijkt dat zij tot 31 december
1919 het recht van erfpacht had op een
Ik heb geen aanwijzingen gevonden hoe
lang na 1912 de ijskelder op het Seisbol
werk als zodanig is gebruikt. In 1912 werd
Middelburg aangesloten op het elektrici
teitsnet en vanaf die tijd schaften veel win
keliers waarschijnlijk koelmachines aan.
(Een paar jaar later verrees er zelfs een
heuse ijsfabriek, waarover straks meer.)
De ijskelders verloren toen definitief hun
koelfunctie. Mogelijk werden ze toen nog
wel gebruikt als opslagruimte.
De ijskelder op het Seisbolwerk
De dichtgemetselde ijskelder op het Seis
bolwerk is nog goed waar te nemen, als
men tenminste weet waar hij precies ligt.
Loop vanaf het verpleeghuis (het vroegere
Gasthuis) aan het Noordpoortplein het
Seisbolwerk op via het voetpad. Bij het