Kegge, die in dit boek voorkomt, uit Deme-
rary, waar ook cacao vandaan kwam.11
Ook anderszins blijkt de bekendheid van
de Zeeuwse chocola. In Amsterdam kreeg
een mosterdmolen die in 1878 aan de
Spaarndammerdijk tot chocolademolen
werd ingericht, de naam 'De Zeeuw'.
Ontvet
Het hoge vetgehalte bleef lang een pro
bleem. Daarin heeft C.J. van Houten ver
andering gebracht. Het lukte hem een deel
van het vet uit de chocolade te persen.
Doordat de chocolade nu minder vet was,
konden er geen koekjes meer van worden
gemaakt. Het lukte Van Houten wel er cho
coladepoeder van te maken. In 1828 ver
leende koning Willem I hem octrooi voor
deze verbeterde chocoladefabricage.12
Het is niet bekend hoe de Zeeuwse choco
lade werd gemaakt. Zeer waarschijnlijk
heeft de laatste Fak Brouwer (Jan), het
geheim mee in zijn graf genomen. Dat ver
telde een ver familielid.
Ook over de inrichting van de Zeeuwse
chocolademolens is niets bekend. Het is
mogelijk dat de voortbeweging oorspron
kelijk, evenals bij Van Houten, plaatsvond
door handkracht. Later is er sprake van
paarden, dus van rosmolens, en bij 'De
Jonge Daniël' hebben we te maken met
windkracht.
Het huis waar de firma Fak Brouwer
gevestigd was, had de naam 'De oude
Gortmolen'. Het verband is niet duidelijk, al
was er wel een grutterij in gevestigd. Het
huis werd ook 'Den Ingel' genoemd.
De firma Jan Fak Brouwer en Zonen
De naam Fak Brouwer bestaat nog niet
lang. Meertens schrijft over de Middelburg
se koopman Jan Brouwer (1775-1839), die
na het overlijden van zijn oom van moe
derszijde Pieter Fak in 1793 'als succes-
seur van deszelfs negotie en affairens' de
naam van Jan Fak Brouwer aannam. In
feite nam hij dus de naam van zijn groot
moeder bij die van zijn vader aan.13
Jan (Fak) Brouwer is een zoon van Jan
Brouwer, makelaar in granen (pondgaar
der), en Maria Fak. In het testament van
Jan Brouwer (1789) staat dat zij aan de
Mennonieten-armen bij overlijden vijfen
twintig gulden schenken. Ze waren dus
doopsgezind. De ouders van Maria Fak
waren Frangois Fak en Petronella Goed
hals. Jan trouwde op 18 oktober 1796 met
Anna Tak, dochter van Marinus Tak en Eli
zabeth de Wind, ook doopsgezind.14
Jan Fak Brouwer kreeg in 1793 'De Oude
Gortmolen' 'bij donatie inter vivos' (onder
levende) van zijn grootvader Frangois Fak.
In dit huis was de chocolademolen geves
tigd. Waarschijnlijk heeft de chocolademo
len toebehoord aan de familie Fak en is ze
zo in bezit gekomen van Jan Fak Brouwer.
Ook wordt over de oom van moederszijde,
Pieter Fak, gesproken als 'successeur van
deszelfs negotie en affairens'.
Jan Fak Brouwer was in gemeenschap
van goederen getrouwd. Hij erfde van
twee kanten: van de kant van zijn vrouw
en van de kant van Brouwer en Fak. Naast
chocoladefabrikant en handelaar was hij
ook grondeigenaar. Na zijn overlijden (1
september 1839) bleek dat hij naast de
hofstede 'Vlugtenburg' te Souburg, het
huis in de Latijnse Schoolstraat 'De Wij
zer', het speelhof 'Welgelegen' onder Mid
delburg, meerdere hofsteden, land en aan
delen bezat. In totaal vertegenwoordigden
deze onroerende goederen een waarde
van 275.604,-, en dat was veel voor die
tijd.
